Η μάχη της Κερατέας

Της Ηλέκτρας Κλείτσα

Τη στιγμή που στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι ΧΥΤΑ κλείνουν (στη Γερμανία μάλιστα οι τελευταίοι ΧΥΤΑ έκλεισαν το 2005) και τα απορρίμματα ανακυκλώνονται σε όλο και μεγαλύτερο ποσοστό... στην Ελλάδα η κυβέρνηση σχεδιάζει το άνοιγμα νέων χωματερών.

Στην Κερατέα, οι κάτοικοι εδώ και σχεδόν ένα μήνα έχουν ξεκινήσει έναν μεγάλο αγώνα ενάντια στη δημιουργία ΧΥΤΑ στην περιοχή τους. Καθημερινά, βρίσκονται αντιμέτωποι με την πιο άγρια μορφή καταστολής που έχουμε δει όλα τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηρίζουν μάλιστα τις αστυνομικές δυνάμεις που έχουν γίνει πλέον «μόνιμοι κάτοικοι» Κερατέας, σαν στρατό κατοχής, και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, σαν Υπουργείο Προστασίας των Εργολάβων, που στην περιοχή τους έχει αναλάβει να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του Μπόμπολα – κατασκευαστή του εν λόγω ΧΥΤΑ.

Το πρόβλημα με την χωροθέτηση του ΧΥΤΑ στην Κερατέα δεν είναι μόνο ότι απέχει 1,5 χλμ από τον Οικισμό Πλάκα και 3 χλμ. από την πόλη της Κερατέας, γεγονός που βάζει σε κίνδυνο την υγεία των κατοίκων (μεταξύ άλλων, λόγω των αιωρούμενων ρύπων και των διοξινών που θα αναπνέουν καθημερινά)…

Ο λόφος του Ομβριοκάστρου στην Κερατέα όπου σχεδιάζεται ο ΧΥΤΑ έχει κηρυχθεί Α Ζώνη Αρχαιολογικής προστασίας(ΦΕΚ 1070/29-12-1995), καθώς σε αυτόν, σύμφωνα και με υπουργική απόφαση* «σώζεται σε καλή κατάσταση οχυρωμένος οικισμός ελληνιστικών χρόνων». Στην ίδια έκταση υπάρχει ένα από τα αρχαιότερα μεταλλεία, ενώ η ευρύτερη περιοχή έχει κηρυχθεί ως «Ιστορικός Τόπος και Τοπίο ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους» (ΦΕΚ 852Β/3-9-1980), με πληθώρα μνημείων στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το αρχαιότερο σωζόμενο θέατρο στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το νόμο, αλλά και με την κοινή λογική, η εγκατάσταση ΧΥΤΑ σε τέτοιες περιοχές απαγορεύεται.

Επιπλέον, η εγκατάσταση ΧΥΤΑ στην Κερατέα μπορεί να μολύνει ανεπανόρθωτα τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Μόνο το ρέμα Μουζάκι, που διασχίζει το χώρο των σχεδιαζόμενων εγκαταστάσεων, θα μεταφέρει τα στραγγίσματα του ΧΥΤΑ κατευθείαν στη θάλασσα. Η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα όμως ακολουθεί κι’ άλλους δρόμους… Τα βουνά της περιοχής είναι κυριολεχτικά τρύπια. Από τη μια υπάρχουν πολλά χιλιόμετρα στοών και φρεάτια από τα αρχαία και νεώτερα μεταλλεία της Λαυρεωτικής (σημειωτέων, νομικά απαγορεύεται η χωροθέτηση ΧΥΤΑ σε μεταλλοφόρες εκτάσεις) και από την άλλη υπάρχουνφυσικά υπόγεια σπήλαια και υπόγειες υδαταποθήκες. Τα στραγγίσματα του ΧΥΤΑ, θα ταξιδεύουν μέσω αυτών των οδών σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων.

Και σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, ο χώρος που σχεδιάζεται ο ΧΥΤΑ βρίσκεται πάνω σε τεκτονικό ρήγμα (νομικά απαγορεύεται), ενώ η κυβέρνηση για να εξυπηρέτηση τα σχέδια, ενός εκ των «εθνικών» μας μεγαλοεργολάβων, έχει προχωρήσει  σε παράνομες απαλλοτριώσεις, σε παράνομη άρση του καθεστώτος αναδάσωσης της περιοχής κοκ – ο κατάλογος των παρανομιών θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ…

Οι κάτοικοι δεν κάνουν πίσω

Οι κάτοικοι της Κερατέας δεν κάνουν πίσω: κόψανε την πρωτοχρονιάτικη πίτα τους στα οδοφράγματα και γιορτάσανε τα φώτα με τον ιερέα της περιοχής να «αγιάζει» τα κράνη των αστυνομικών με την ελπίδα να τους φωτίσει ο θεός, και να δηλώνει ότι «θα είμαστε όλοι στον αγώνα».

Ήρθαν αντιμέτωποι με την διαβόητη «αύρα», (όχημα ρήψης νερού για τη διάλυση συγκεντρώσεων, που είχε να χρησιμοποιηθεί από την περίοδο της δικτατορίας), με πλαστικές σφαίρες, με συλλήψεις και διώξεις με τον «κουκουλονόμο, με εκφοβιστικά τηλεφωνήματα από την ασφάλεια Κερατέας και βέβαια με τη γνωστή παλιά αγαπημένη συνταγή της ελληνικής αστυνομίας: βροχή από χημικά και ξύλο μέχρι τελικής πτώσης.

Η επιμονή και η διάρκεια του Αντί – ΧΥΤΑ κινήματος στην Κερατέα, έφτασε ακόμη και τις δυνάμεις καταστολής στα όριά τους. Η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Αττικής εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καλεί την υπουργό περιβάλλοντος «…να πάρει άμεσα θέση στηρίζοντας την επιλογή για δημιουργία Χ.Υ.Τ.Α.…[αντί να]…κρύβεται πίσω από τους αστυνομικούς».

Ωστόσο τα ΜΑΤ συνεχίζουν να βρίσκονται στην περιοχή – παρόλο που οι εργασίες έχουν διακοπεί προσωρινά με δικαστική απόφαση – να προκαλούν και να προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους.

Ανακύκλωση αντί ΧΥΤΑ

Κυβέρνηση και ΜΜΕ κατηγορούν τους κατοίκους ότι αντιδρούν γιατί δεν θέλουν τα σκουπίδια στην δική τους αυλή, αλλά «στην αυλή του γείτονα» και «εξηγούν» ότι καθώς οι υπάρχοντες ΧΥΤΑ έχουν κορεστεί, δεν υπάρχει άλλη επιλογή ... τα σκουπίδια πρέπει κάπου να πάνε. Η πραγματική λύση για τα απορρίμματα δεν βρίσκεται όμως στη δημιουργία νέων ΧΥΤΑ, αλλά στη δημιουργία εργοστασίων ανακύκλωσης. Η σημερινή τεχνολογία επιτρέπει την ανακύκλωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των απορριμμάτων, με σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον. Για παράδειγμα, η ανακύκλωση του αλουμινίου, του γυαλιού, και του πλαστικού εξοικονομεί φυσικούς πόρους, ενώ η ανακύκλωση των οργανικών υπολειμμάτων μπορεί να παράγει εδαφοβελτιωτικό για τις αγροτικές καλλιέργειες.

Τα τελευταία 20 χρόνια που συζητάται η δημιουργία νέων ΧΥΤΑ στην Ελλάδα η επιλογή της ανακύκλωσης δεν έχει καν περάσει από το μυαλό των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που σχεδιάζουν τη διαχείριση των απορριμμάτων με βάση τις ανάγκες των εργολάβων και όχι της κοινωνίας. Την επιλογή της ανακύκλωσης δεν προώθησαν όμως ούτε οι τοπικές αυτοδιοικήσεις – ακόμα και στις περιοχές που πλήττονταν ή σχεδιαζόταν να πληγούν από τη δημιουργία ΧΥΤΑ – ενώ τα δυο μαζικά κόμματα της ελληνικής αριστεράς έχουν μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίσει να μελετούν το θέμα.

Αλληλεγγύη στον αγώνα των κατοίκων της Κερατέας

Όλα δείχνουν ότι οι αντοχές των κατοίκων είναι δύσκολο να εξαντληθούν και ότι το κίνημα ενάντια στη δημιουργία ΧΥΤΑ στην Κερατέα έχει ακόμη να δώσει πολλά και σημαντικά παραδείγματα αποφασιστικότητας, αλληλεγγύης. Για να καταφέρουν να νικήσουν όμως, χρειάζονται την έμπρακτη συμπαράσταση εργατικών σωματείων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και κινημάτων, την αλληλεγγύη ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

Ηλέκτρα Κλείτσα-www.xekinima.org