ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΑ 140 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ 140 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ

Με βαθιά συγκίνηση οι κομμουνίστριες και οι κομμουνιστές στην Ελλάδα αποτίνουμε φόρο τιμής στους χιλιάδες μαχητές της Κομμούνας του Παρισιού, που πριν από 140 χρόνια έπεσαν στα οδοφράγματα του Παρισιού, εκτελέστηκαν ή εξορίστηκαν από την αστική κυβέρνηση του Θιέρσου, πραγματοποιώντας την έφοδο του προλεταριάτου στον ουρανό. Ο μεγαλειώδης ηρωισμός ανδρών, γυναικών, ακόμα και παιδιών, στην πρώτη εργατική έφοδο για την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, που έδωσαν απλόχερα τη ζωή τους για μια νέα κοινωνία, η εμπειρία της Παρισινής Κομμούνας, καθώς και τα διδάγματα από τη δράση στις 72 μέρες (18 Μάρτη έως 28 Μάη 1871) της πρώτης εργατικής εξουσίας στον κόσμο, παραμένουν επίκαιρα.

Εξίσου επίκαιρη είναι και η συνειδητοποίηση, η γνώση της αγριότητας της αστικής τάξης, που έδειξε ότι είναι ικανή να διαπράξει τα μεγαλύτερα εγκλήματα, προκειμένου να διασώσει την εξουσία του κεφαλαίου.

Συμμάχησε με τον εισβολέα πρωσικό στρατό, με τον οποίο βρισκόταν σε πόλεμο, κατασφάζοντας την εργατική τάξη του Παρισιού. Την άμυνα του Παρισιού ανέλαβε η εργατική τάξη. Κάτι ανάλογο που έγινε και στην Ελλάδα τα χρόνια της Κατοχής, ανάμεσα σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής αστικής τάξης και τους Γερμανοϊταλούς κατακτητές, καθώς και στη συνέχεια ανάμεσα στο σύνολο του αστικού κόσμου και τις Μ. Βρετανία - ΗΠΑ.

Η Παρισινή Κομμούνα είναι η απάντηση σε όλους τους ηττοπαθείς και συμβιβασμένους που βλέπουν το συσχετισμό δυνάμεων στατικό, που αρνούνται την αντικειμενική όξυνση των ταξικών αντιθέσεων και την ωρίμανση της ταξικής πάλης σε άμεση σύγκρουση με τους εκμεταλλευτές.

Η Κομμούνα του Παρισιού γεννήθηκε στο έδαφος της διεθνούς ενότητας και πάλης της εργατικής τάξης. Στο πλαίσιο της «Διεθνούς Ενωσης των Εργατών», που είχε ιδρυθεί εφτά χρόνια νωρίτερα (1864) και για την ίδρυσή της είχαν πρωτοστατήσει ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ενγκελς, είχε ήδη εκφραστεί η αλληλεγγύη ανάμεσα στην εργατική τάξη της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας και άλλων χωρών. Στην Κομμούνα επίσης πήραν μέρος και πολέμησαν κομμουνιστές διαφόρων χωρών. Τη διεθνή ενότητα και πάλη της εργατικής τάξης εξέφρασε και το φλογερό κάλεσμα της Κομμούνας με τον Υμνο της Διεθνούς: «Εμπρός της Γης οι κολασμένοι, της πείνας σκλάβοι εμπρός, εμπρός!».

Το κυριότερο δίδαγμα από τη θετική και αρνητική πείρα των 72 ημερών της Παρισινής Κομμούνας είναι, όπως έγραψε ο Μαρξ, ότι «η εργατική τάξη δεν μπορεί να κατακτήσει την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση για τους δικούς της σκοπούς». Πρέπει, όπως υπογράμμισε και ο Λένιν, «να συντρίψει, να τσακίσει την "έτοιμη κρατική μηχανή" και να μην περιοριστεί στην απλή κατάληψή της». Στη θέση της δικτατορίας του κεφαλαίου και της αστικής τάξης μπαίνει η κρατική μηχανή που εγκαθιδρύει η εργατική τάξη, η δικτατορία του προλεταριάτου, μια γνήσια δημοκρατική εξουσία, η πιο δημοκρατική στην ανθρωπότητα όσο θα υπάρχει κράτος.

Αυτά εξέφραζε και το πρώτο Διάταγμα της Κομμούνας, με το οποίο τη θέση του κυβερνητικού στρατού πήρε ο ένοπλος λαός, η εθνοφρουρά, που αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από στρατευμένους εργάτες και οι «ομόσπονδοι», δηλαδή οι εργάτες των συνοικιών του Παρισιού που εξοπλίστηκαν. Το ίδιο έκανε η Κομμούνα με την αστυνομία και με το δικαστικό σώμα.

Η Κομμούνα ήταν νέος τύπος κράτους, που δε στεκόταν πια πάνω από την κοινωνία ως όργανο της κυρίαρχης μειοψηφικής τάξης σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού, αλλά κράτος που βρισκόταν στην υπηρεσία της μεγάλης πλειοψηφίας εναντίον των εκμεταλλευτών της.

Η Κομμούνα ήταν εκλεγμένο εργαζόμενο σώμα, νομοθετικό και εκτελεστικό ταυτόχρονα. Οι βουλευτές της ήταν άμεσα ανακλητοί και η αμοιβή τους δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 6.000 φράγκα το χρόνο, όσος και ο μισθός των εργατών. Οι βουλευτές της Κομμούνας εργάζονταν υποχρεωτικά, εφάρμοζαν τους νόμους τους και λογοδοτούσαν απέναντι στους εκλογείς τους.

Το δεύτερο βασικό δίδαγμα από τη δράση της Κομμούνας είναι η ανάγκη να αρχίσει αμέσως η νέα εξουσία την «απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών», δηλαδή την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής. Αν και αυτό το τελευταίο η Κομμούνα, λόγω απειρίας, δεν το πραγματοποίησε με ολοκληρωμένη συνέπεια, αφήνοντας την τράπεζα της Γαλλίας στα χέρια της αστικής κυβέρνησης, ωστόσο πρόλαβε να δείξει το δρόμο της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής. Διέταξε την απογραφή των εργοστασίων, που είχαν κλείσει οι εργοστασιάρχες, και την επεξεργασία σχεδίων για τη λειτουργία τους από τους εργάτες που εργάζονταν σε αυτά και τώρα θα οργανώνονταν σε συνεργατικούς συνεταιρισμούς, καθώς και για την οργάνωση αυτών των συνεργατικών συνεταιρισμών σε μια μεγάλη Ενωση.

Η γέννηση και η δράση της Κομμούνας ανέδειξε, μέσα από την αρνητική πείρα της, ότι το προλεταριάτο πρέπει να έχει επιστημονικά θεμελιωμένη και επεξεργασμένη στρατηγική και τακτική, να γνωρίζει καλά τις νομοτέλειες της ταξικής πάλης. Αυτό το καθήκον μόνο ένα εργατικό κόμμα με επαναστατική θεωρία μπορεί να πραγματοποιήσει, σε σύγκρουση με την επίδραση της αστικής και μικροαστικής ιδεολογίας, τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό. Είναι ιδεολογικά ρεύματα που καλλιεργούν την αυταπάτη ότι η κοινωνική πρόοδος μπορεί να προέλθει ως αποτέλεσμα της αυθόρμητης δράσης, ή της ταξικής συνεργασίας ή της εφαρμογής ενός νέου μείγματος πολιτικής διαχείρισης του καπιταλισμού.

Τα διδάγματα της Κομμούνας γενικεύθηκαν θεωρητικά από τους Μαρξ και Ενγκελς και πολύ περισσότερο από τον Λένιν και συνέβαλαν στη διαμόρφωση επαναστατικής στρατηγικής. Αυτή έδωσε τη δυνατότητα στους μπολσεβίκους, το 1917, να αξιοποιήσουν σωστά τις συνθήκες της επαναστατικής κατάστασης στη Ρωσία και να ηγηθούν της εργατοαγροτικής πάλης για την πραγματοποίηση της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Ο καπιταλισμός έχει κοινωνικοποιήσει την παραγωγή σε πρωτοφανή κλίμακα. Ομως τα μέσα παραγωγής, τα προϊόντα της κοινωνικής εργασίας αποτελούν καπιταλιστική ιδιοκτησία. Αυτή η αντίφαση είναι η μήτρα όλων των φαινομένων της κρίσης των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών: Ανεργία και φτώχεια, που παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις, όταν εκδηλώνονται οικονομικές κρίσεις, καταστροφές από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, μη ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών σύμφωνα με την πρόοδο των επιστημών, προκλητική καταστροφή του περιβάλλοντος. Η παραπάνω αντίφαση αναδείχνει και την ανάγκη να αντιστοιχηθούν οι σχέσεις παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Αυτό σημαίνει κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας σε όλα τα μέσα παραγωγής, αρχίζοντας από τα συγκεντρωμένα, κοινωνικοποίησή τους, κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας από την επαναστατική εργατική σοσιαλιστική εξουσία, εργατικός έλεγχος.

Το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ προσδιόρισε την επικείμενη επανάσταση στην Ελλάδα ως σοσιαλιστική. Προσδιόρισε επίσης τον αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό χαρακτήρα του Μετώπου (ΑΑΔΜ) ως την κοινωνικοπολιτική συμμαχία της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, η οποία, κάτω από μια σειρά προϋποθέσεις και με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, μπορεί να εξελιχθεί σε επαναστατικό μέτωπο διεξαγωγής της σοσιαλιστικής επανάστασης. Τα επόμενα Συνέδρια, ιδιαίτερα το 16ο, εμπλούτισαν το προγραμματικό περιεχόμενο του Μετώπου, ενώ το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ εμπλούτισε την προγραμματική του αντίληψη για το σοσιαλισμό, αξιοποιώντας τα συμπεράσματα από την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ενωση και τη νίκη της αντεπανάστασης 1989 - 1991.

Στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ αναφέρεται ανάμεσα σε άλλα:

«Η επαναστατική εργατική εξουσία (...) έχει ως καθήκον να παρεμποδίσει τις προσπάθειες της αστικής τάξης και της διεθνούς αντίδρασης να παλινορθώσει την εξουσία του κεφαλαίου (...) η λειτουργία της δεν είναι μόνο κατασταλτική - οργανωτική. Είναι οικονομική, πολιτική, πολιτιστική, διαπαιδαγωγητική, αμυντική (...) Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός είναι θεμελιακή αρχή στη συγκρότηση και λειτουργία του σοσιαλιστικού κράτους, στην ανάπτυξη της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, στη διεύθυνση της παραγωγικής μονάδας, κάθε κοινωνικής υπηρεσίας. (...) Η επαναστατική εργατική εξουσία θα στηριχθεί στους θεσμούς που θα γεννήσει η επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης και των συμμάχων της».

Σήμερα, σε συνθήκες υποχώρησης, ήττας, αλλά και διαμόρφωσης προϋποθέσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέα επαναστατική άνοδο, η αφομοίωση των διδαγμάτων της Κομμούνας, αλλά και όλης της επαναστατικής πάλης του κομμουνιστικού κινήματος στον 20ό αιώνα, αποτελεί παρακαταθήκη για τη στρατηγική και προγραμματική ανασυγκρότηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος σε επαναστατική βάση.

Παρά την υποχώρηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, παραμένουν προφητικά τα λόγια του Μαρξ:

«Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης απ' όπου δε μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους».

ΑΘΗΝΑ

Μάης 2011

Η ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ