Κτισμένη με άκρα μυστικότητα, η Σκρούντα 1 είχε δημιουργηθεί από το μηδέν για να φιλοξενήσει μια στρατιωτική βάση. Για δεκαετίες ολόκληρες ήταν μια μυστική πόλη στη σημερινή Λετονία και είχε πάρει το όνομά της από το ομώνυμο χωριό που βρισκόταν 5 χιλιόμετρα νοτιότερα. Στον χάρτη δεν είχε εμφανισθεί ποτέ και οι κάτοικοί της, στρατιωτικό προσωπικό στην πλειοψηφία τους, ζούσαν σχεδόν αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία της Λετονίας, η Σκρούντα 1 έγινε μια πόλη - φάντασμα.Ο πληθυσμός της την εγκατέλειψε και το μόνο που θυμίζει σήμερα την ύπαρξή της είναι τα εγκαταλελειμμένα της κτίρια, χαρακτηριστικά δείγματα της σοβιετικής αρχιτεκτονικής.
Πριν από μερικές ημέρες, ωστόσο, η Σκρούντα 1 απέκτησε μια ευκαιρία για να ξαναποκτήσει ζωή. Στη Ρίγα, πρωτεύουσα της βαλτικής δημοκρατίας, μια ρωσική εταιρία αγόρασε σε δημοπρασία ολόκληρη την πόλη. Το τελικό «χτύπημα» για τα 70 κτίρια της πόλης, μεταξύ των οποίων κατοικίες, ένα σχολείο, ένα ξενοδοχείο κι ένα νοσοκομείο, ήταν 3,1 εκατομμύρια δολάρια - περίπου όσο κοστίζει ένα πολυτελές διαμέρισμα στο Μανχάταν.
Αν και τα κτίρια της πόλης δεν βρίσκονται πλέον σε πολύ καλή κατάσταση, τα σημάδια της σοβιετικής εποχής είναι έντονα: Στις πλάγιες όψεις πολλών κτισμάτων διακρίνονται ακόμη τα τεράστια πορτρέτα του Λένιν και του Σταχάνοφ, του εργάτη που έγινε σύμβολο της σοβιετικής εποχής, ή οι ρήσεις του Κάρολου Μαρξ. Με την απόφαση της κυβέρνησης της Λετονίας να πουλήσει τα 450 στρέμματα που καταλαμβάνουν τα σπίτια και οι δρόμοι της πόλης - φάντασμα, η Σκρούντα 1 μπορεί να βγει από μια λήθη στην οποία είχε πέσει την ίδια στιγμή που είχε δημιουργηθεί: απούσα από τον χάρτη και τις συζητήσεις, η Σκρούντα 1 υπήρχε μόνο στα μάτια των κατοίκων της.
Αυτό που παραμένει ασαφές, είναι με ποιο τρόπο θα επιστρέψει η ξεχασμένη πόλη στον κόσμο των ζωντανών. Μιλώντας στην εφημερίδα «Κοριέρε ντελα Σέρα», η επικεφαλής της λετονικής υπηρεσίας ιδιωτικοποιήσεων αποκάλυψε μόνο ότι η τελική τιμή που πουλήθηκε η Σκρούντα 1 ήταν δέκα φορές υψηλότερη από την τιμή εκκίνησης της δημοπρασίας και ότι ο νέος ιδιοκτήτης είναι η ρωσική εταιρία «Αλεξεγιεβσκόγιε Σέρβις». Θα γίνει μήπως ένα θεματικό πάρκο για τους τουρίστες με θέμα «στον καιρό της σοβιετικής αυτοκρατορίας»; Η Λετονή αξιωματούχος Ανέτε Φριντενστέινα Μπρίντινα δεν έχει να δώσει καμία απάντηση.
Από μια άποψη, η Σκρούντα 1 θα μπορούσε να θυμίσει το «Στάλκερ», την αριστουργηματική ταινία του Αντρέι Ταρκόφσκι, στην οποία ο Ρώσος σκηνοθέτης διηγείται το ονειρικό ταξίδι ενός συγγραφέα, ενός επιστήμονα κι ενός εξερευνητή σε μια στρατιωτική ζωή που έχει καταστραφεί από μια άγνωστη αιτία. Η Σκρούντα 1, πάντως, δεν είναι η μοναδική πόλη στην πρώην Σοβιετική Ένωση που έζησε για δεκαετίες κάτω από το πέπλο της μυστικότητας, κλειστή, χωρίς να υπάρχει στον χάρτη, με τείχη να την αποκλείουν από τον υπόλοιπο κόσμο και οπλισμένους φύλακες να περιπολούν μέρα και νύχτα.
Σβέρντλοσκ 45
Μια τέτοια πόλη είναι το Σβέρντλοσκ 45 στους πρόποδες των Ουραλίων Ορέων, περίπου 250 χιλιόμετρα από το «αυθεντικό» Σβέρντλοσκ και 1.500 χιλιόμετρα από τη Μόσχα. Αντίθετα όμως από τη Σκρούντα 1, το Σβέρντλοσκ 45 δεν έπαψε ποτέ να κατοικείται. Μόνο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης άλλαξε το όνομά του σε Λεσνόι.
Σε αυτή την πόλη γεννήθηκε πριν από 38 χρόνια η ηθοποιός Νατάσα Στεφανένκο. «Στους ξένους απαγορευόταν η είσοδος, ακόμη οι σοβιετικοί υπήκοοι υπόκειντο σε αυστηρούς περιορισμούς. Μόνο εμείς είχαμε άδεια εισόδου, την οποία έπρεπε να επιδείξουμε στα φυλάκια της περιμέτρου. Αλλά όλα αυτά, τότε, μου φαινόντουσαν απολύτως φυσιολογικά, πίστευα πώς ο κόσμος ήταν έτσι», διηγείται.
Η πρώτη επαφή της Νατάσα Στεφανένκο με τον κόσμο που δεν ήταν «έτσι», έγινε στα 9 της χρόνια, όταν άρχισε να ταξιδεύει σε άλλες πόλεις της πρώην Σοβιετικής Ένωσης ως ταλαντούχα αθλήτρια της κολύμβησης. «Στο πρώτο μας ταξίδι μάς συγκέντρωσε η καθηγήτριά μας και μας έδωσε οδηγίες: δεν έπρεπε να πούμε σε κανέναν από πού ήμασταν, το χωριό μας ήταν μια μυστική πόλη και οι γονείς μας εργάζονταν για την προστασία της Μητέρας Ρωσίας από τους εχθρούς της».
Χαμένη στα δάση, σκεπασμένη από το χιόνι επτά μήνες το χρόνο, με το θερμόμετρο να φτάνει έως και μείον 45 βαθμούς Κελσίου και τους υπόγειους πυρηνικούς σταθμούς να ξεφεύγουν από το μάτι του δορυφόρου, η πόλη του Λεσνόι μετρούσε 25.000 κατοίκους την εποχή που λεγόταν ακόμη Σβέρντλοσκ 45. Σήμερα ο πληθυσμός της έχει διπλασιαστεί. Και ασφαλώς έχει βρει τη θέση της στον χάρτη, ακόμη και αν η Νατάσα Στεφανένκο έχει αρχίσει μόλις εδώ και λίγο καιρό να μιλάει ανοικτά για την πόλη της: Για πολλά χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσίδα ηθοποιός πίστευε ότι το Σβέρντλοσκ 45 ή Λεσνόι ήταν ένα κρατικό μυστικό που όφειλε να κρατάει πολύ καλά φυλαγμένο.
Πηγή:ΕΡΤ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου