Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011

Εκλογές στην Ισπανία - δεν νίκησε το Λαϊκό Κόμμα, έχασε το Σοσιαλιστικό!


Του Ντάνι Μπερν, από το σάιτ της CWI

μετάφραση Πάρης Μακρίδης



Στις 20 Νοεμβρίου έγιναν οι βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία, στις οποίες νικητής αναδείχτηκε το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΛΚ) κερδίζοντας άνετη πλειοψηφία και επικρατώντας στις 14 από τις 17 επαρχίες της χώρας.

Όμως παρά το γεγονός αυτό, η περίοδος χάριτος της νέας κυβέρνησης θα είναι μικρή καθώς θα κληθεί να αντιμετωπίσει την καταστροφική οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ισπανία. Άλλωστε η νίκη του ΛΚ δεν βασίστηκε στη δική του πολιτική πρόταση αλλά στην καταστροφική διακυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΣΚ).


Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΛΚ πήρε 500.000 λιγότερες ψήφους από όσες πήρε το ΣΚ στις εκλογές του 2008. Από τα 3,5 εκατ. ψήφους που έχασε το ΣΚ μόνο μισό εκατ. πήγε στο ΛΚ, ενώ αν συνυπολογιστούν η αποχή, τα άκυρα και τα λευκά (που στο σύνολό τους ξεπέρασαν τις ψήφους που πήρε το ΛΚ) δείχνουν ξεκάθαρα ότι το κόμμα του Ραχόι (ΛΚ) δεν νίκησε επειδή έπεισε με τις προτάσεις του. Τα όρια αυτής της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας –εύθραυστης επειδή δεν βασίζεται σε μια ουσιαστική κοινωνική στήριξη– θα αποκαλυφθούν μέσα στους επόμενους μήνες.

Μαζική απόρριψη των Σοσιαλιστών

Οι εκλογές έδειξαν τη σαφή απόρριψη, από τη μεριά των λαϊκών στρωμάτων, της οικονομικής πολιτικής του ΣΚ. Ο υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος αυτού, Ρουμπαλκάμπα, προσπάθησε με μια «αριστερή» ρητορική να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα, χωρίς όμως σε καμιά περίπτωση να μπορέσει να το καταφέρει. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΣΚ έχασε ακόμα και σε παραδοσιακά «κάστρα» του, όπως την Ανδαλουσία και την Αστουρία.

Το ΣΚ, το οποίο ανήλθε στην εξουσία υποσχόμενο προοδευτικές πολιτικές, πήρε σκληρά μέτρα λιτότητας, αυξάνοντας την ανεργία, μειώνοντας τους μισθούς και τις συντάξεις και διαλύοντας το κράτος πρόνοιας.

Η ήττα του ήταν συντριπτική και θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να μπορέσει να συνέλθει από αυτή, παρά τις όποιες διακηρύξεις για «ανανέωση». Σε ακόμα μια χώρα δηλαδή (μετά την Ιρλανδία και την Πορτογαλία) το εκλογικό αποτέλεσμα λειτούργησε σαν τιμωρία αυτής της συγκεκριμένης απάντησης στην κρίση. Το ΛΚ λειτούργησε ως φορέας υποδοχής αυτής της δυσαρέσκειας, ενώ είναι πιθανό σε κάποια στρώματα να υπάρχουν οι αυταπάτες ότι όντας πιο κοντά στις αγορές και τον επιχειρηματικό κόσμο, θα μπορέσει να προσελκύσει επενδύσεις και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.

Ίδια συνταγή, διαφορετικός μάγειρας…

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει. Η Ισπανία αντιμετωπίζει μια βαθιά κρίση χρέους, με τα επιτόκια δανεισμού της να αυξάνονται συνεχώς. Και θα αυξάνονταν ακόμα περισσότερο αν δεν υπήρχε η παρέμβαση της ΕΚΤ με τις μαζικές αγορές ισπανικών ομολόγων. Ακόμα και μετά τη νίκη του ΛΚ, το χρηματιστήριο της χώρας συνέχισε την πτωτική του πορεία ενώ η πίεση της ΕΕ και των αγορών μεγαλώνει. Δυο μέρες μετά τις εκλογές η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ «συμβούλευσε» τον Ραχόι να προχωρήσει γρήγορα σε νέα μέτρα λιτότητας, ενώ και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Ισπανίας δήλωνε ότι θα κάνει «ό,τι είναι απαραίτητο».

Το τι εννοεί με αυτό φάνηκε τόσο από την προεκλογική του εκστρατεία όσο και από τις ενέργειές του μετά την επικράτηση του κόμματός του. Ο στόχος του Ραχόι είναι η ισχυροποίηση του ισπανικού καπιταλισμού με πλήρη υποταγή στις επιταγές των αγορών.

Προεκλογικά και μετεκλογικά, οι δημόσιες εμφανίσεις του Ραχόι ήταν περιορισμένες, όπως και οι συγκεκριμένες εξαγγελίες του. Κι αυτό γιατί αν έλεγε συγκεκριμένα πράγματα, θα φαινόταν ότι η πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει είναι ίδια με αυτή του ΣΚ.

Ενώ λοιπόν οι εργαζόμενοι και η νεολαία περίμεναν να ακούσουν κάτι από το νέο «τους» πρωθυπουργό, αυτός έδειξε ποιους εκπροσωπεί καθώς το μοναδικό του δημόσιο ραντεβού μετά τις 20 Νοέμβρη ήταν με τους τραπεζίτες! Το αντιλαϊκό περιεχόμενο της «νέας» κυβέρνησης φάνηκε και από τη δήλωσή του ότι θα υπάρξουν περικοπές στα πάντα εκτός από τις συντάξεις! Αυτό σημαίνει περαιτέρω μειώσεις μισθών, υποβάθμιση του δημόσιου συστήματος Υγείας, αυξήσεις στα πανεπιστημιακά δίδακτρα κλπ.

Άλλωστε και οι τοπικές κυβερνήσεις που ελέγχονται από το ΛΚ δείχνουν την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η καινούργια κυβέρνηση. Στη Μούρθια, για παράδειγμα, η τοπική δεξιά κυβέρνηση θέσπισε νόμο που καταργεί το δικαίωμα υγειονομικής περίθαλψης σε ανέργους!

Η απάντηση των εργαζομένων πρέπει να είναι δυναμική!

Πριν τις εκλογές η οργάνωση των εργοδοτών (ο ισπανικός ΣΕΒ) όντας σίγουρη για την επικράτηση του παραδοσιακού της κόμματος, έθεσε την ατζέντα των οικονομικών προτεραιοτήτων της. Αυτή περιελάμβανε ριζικές αλλαγές στα εργασιακά δικαιώματα με κυριότερα την κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων και τη δυνατότητα να απασχολούν οι επιχειρήσεις νέους εργαζόμενους με μισθούς κάτω από τα όρια της Συλλογικής Σύμβασης.

Απέναντι σε αυτά τα εργοδοτικά σχέδια η απάντηση των εργαζομένων πρέπει να είναι δυναμική! Όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να αποτελεί την πρόθεση των ηγεσιών των συνδικάτων. Δεν υπάρχει καμιά διάθεση για οργάνωση κινητοποιήσεων ενώ ο πρόεδρος της μεγαλύτερης Συνομοσπονδίας των εργαζομένων, CCOO, που ελέγχεται από την Αριστερά, Φερνάντο Τότσο δήλωσε ότι προβλέπεται «κρύος χειμώνας». Άλλωστε η συνδικαλιστική γραφειοκρατία ήταν «υπεύθυνος» συνομιλητής της προηγούμενης κυβέρνησης Θαπατέρο και φαίνεται ότι θέλει να συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό.

Ο Φερνάντο Τότσο όμως και οι όμοιοί του θα βρεθούν μπροστά σε μαζική πίεση από τη βάση του εργατικού κινήματος που θα τους υποχρεώσει σε μεγάλο βαθμό να αλλάξουν τη στάση τους. Ενδεικτικό των διαθέσεων που υπάρχουν στην ισπανική κοινωνία είναι το κίνημα των Αγανακτισμένων που έχει καταφέρει να κινητοποιήσει εκατομμύρια πέρα κι έξω από τις διαθέσεις και την αδράνεια της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας.

Μπροστά στην επικείμενη επίθεση, τα συνδικάτα δεν πρέπει να αφεθούν στον έλεγχο της γραφειοκρατίας αλλά να δοθεί η μάχη για να μετατραπούν σε οργανώσεις μάχης. Αυτό σημαίνει αγώνας στη βάση των συνδικάτων με στόχο την αντικατάσταση των γραφειοκρατών συνδικαλιστών από ανιδιοτελείς αγωνιστές. Μία από τις προϋποθέσεις που είναι εντελώς απαραίτητη, για μας, είναι οι συνδικαλιστές να αμείβονται με το μέσο εργατικό μισθό (σε αντίθεση με τη σημερινή κατάσταση με τις ψηλές αποδοχές και τα άλλα προνόμια) και να είναι ανακλητοί.

Οι συνελευσιακές δομές του κινήματος των Αγανακτισμένων μπορούν να λειτουργήσουν σαν ένα βασικό πρότυπο ώστε να επεκταθούν στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία και στα πανεπιστήμια έτσι ώστε να αναπτυχθεί ένα κίνημα από τα κάτω που να πιέσει τις συνδικαλιστικές ηγεσίες και να παλέψει για να αλλάξει τους συσχετισμούς μέσα στα συνδικάτα.

Ένας από τους άμεσους στόχους των κινημάτων της βάσης θα πρέπει να είναι μια 24ωρη γενική απεργία, σαν το πρώτο βήμα ενός συνολικού σχεδίου ανατροπής της πολιτικής της λιτότητας που ακολουθείται.

Ο ρόλος της Αριστεράς

Σε αυτές τις διεργασίες η Αριστερά έχει καθήκον να παίξει καθοριστικό ρόλο.

Τα εκλογικά αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά για την Αριστερά. Στη χώρα των Βάσκων το πρόσφατα νομιμοποιημένο αριστερό-πατριωτικό κόμμα Αμαϊούρ ήρθε πρώτο σε ψήφους (κέρδισε 7 έδρες). Το κόμμα αυτό δέχτηκε μεγάλη επίθεση από το Ραχόι και ως βασικό του πρόταγμα έχει τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την ανεξαρτητοποίηση της χώρας των Βάσκων, πράγμα που η ισπανική αστική τάξη δεν μπορεί να δεχτεί αφού η περιοχή έχει πολύ σημαντική βιομηχανία.

Οι πολιτικές λιτότητας του ΛΚ θα έρθουν σε σύγκρουση με τα αυτονομιστικά αιτήματα των Βάσκων, πράγμα που θέτει επιτακτικά το καθήκον του χτισίματος μιας αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που θα σέβεται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Βάσκων και των υπόλοιπων εθνικοτήτων εντός του ισπανικού εδάφους. Το αίτημα αυτό όμως πρέπει να συνδέεται με τη διεθνιστική πάλη για μια σοσιαλιστική Ευρώπη. Το Αμαϊούρ δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα του εθνικισμού και της «εθνικής ενότητας» και να θέσει τους αγώνες ενάντια στη λιτότητα ως δευτερεύουσα προτεραιότητα.

Μόνο στα πλαίσια ενός γενικότερου πολιτικού κινήματος ενάντια στις εφαρμοζόμενες οικονομικές πολιτικές και μόνο ενάντια στους καπιταλιστές οποιασδήποτε εθνικότητας, μπορεί ο αγώνας για αυτοδιάθεση να είναι αποτελεσματικός. Αλλιώς οι εθνικές διαφορές θα χρησιμοποιούνται από το κατεστημένο για να διαιρεί και να αδυνατίζει την πάλη του εργατικού κινήματος.

Ωστόσο, το βασικό καθήκον διαμόρφωσης ενός εναλλακτικού προγράμματος οικονομικής πολιτικής πέφτει στην Ενωμένη Αριστερά (ΕΑ – κέρδισε 11 έδρες). Η ΕΑ κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά της διπλασιάζοντας τις ψήφους της, υιοθετώντας μαχητικά και αντικαπιταλιστικά αιτήματα (όπως διαγραφή χρέους και εθνικοποίηση τραπεζών και στρατηγικών τομέων της οικονομίας) αν και δεν κατάφερε να τα αναπτύξει στο μέγιστο βαθμό.

Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι όταν οι αριστεροί σχηματισμοί αμβλύνουν το πρόγραμμά τους, τότε χάνουν την επιρροή τους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η αναγκαιότητα ενός προγράμματος που να αμφισβητεί τις πολιτικές λιτότητας και να θέτει ριζοσπαστικές σοσιαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις.

Αυτό μπορεί να γίνει μόνο από μια επαναστατική Αριστερά, το καθήκον του χτισίματος της οποίας πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα κάθε αγωνιστή του κινήματος και κάθε αντικαπιταλιστικής αριστερής οργάνωσης. Ο πολιτικός σχηματισμός αυτός πρέπει να λειτουργεί δημοκρατικά και να θέτει αιτήματα όπως η άρνηση πληρωμής του χρέους και η εθνικοποίηση των τραπεζών και των βασικών τομέων της οικονομίας κάτω από συνθήκες εργατικού και κοινωνικού ελέγχου και διαχείρισης.

Μια τέτοια Αριστερά θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει το κοινοβούλιο ως μέσο μαζικής προπαγάνδισης των ιδεών της (όπως κάνει για παράδειγμα ο νεοεκλεγείς βουλευτής της ΕΑ Αλμπέρτο Γκαρθόν ο οποίος βγήκε μέσα από το κίνημα των Αγανακτισμένων και δήλωσε ότι το πρώτο πράγμα που θα παλέψει μέσα στη Βουλή είναι η απαγόρευση των εξώσεων λόγω χρεών στις τράπεζες) διαλύοντας τη λογική του μονόδρομου της λιτότητας που επιχειρεί να περάσει η αστική τάξη όλης της Ευρώπης.  


Δεν υπάρχουν σχόλια: