Τετάρτη 16 Μαρτίου 2011

Σχολείο της αγοράς;

Ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων από τμήματα της σοσιαλδημοκρατίας μέχρι το ΚΚΕ και την εξωκοινοβουλευτική αριστερά συμφωνούν στην κωδικοποίηση της περιγραφής των εξελίξεων στην εκπαίδευση. Ολοι το περιγράφουν ως «σχολείο της αγοράς». Όταν ξεκινάνε, βέβαια, οι διευκρινιστικές ερωτήσεις, τότε διαπιστώνει κανένας ότι άλλη ερμηνεία δίνει ο καθένας. Το γεγονός αυτό από μόνο του υποδηλώνει μάλλον ότι δεν είναι και η πιο κατάλληλη κωδικοποίηση - μιας και πόσο κατάλληλη μπορεί να είναι μια κωδικοποίηση που τελικά περιγράφει άλλα πράγματα;! Αλλά, ας πάμε παραπέρα:
Αν κάποιος με την περιγραφή αυτή εννοεί το αστικό σχολείο θα θέταμε το ερώτημα «αν το σχολείο πριν τις αλλαγές αυτές ήταν κάτι άλλο από αστικό». Στο σημείο αυτό, εκτιμάμε ότι κάποιοι (με βασικό πυρήνα το Συνασπισμό) υπονοούν περίπου κάτι τέτοιο και ουσιαστικά εντάσσουν το ζήτημα στη γενική αντιπαράθεση στο νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος, σύμφωνα με την άποψή τους αποτελεί την κακή εκδοχή της διαχείρισης του κεφάλαιου σε αντίθεση με την πάλαι ποτέ σοσιαλδημοκρατία. Σε αυτό το σημείο εντάσσεται η συζήτηση για την αντιπαράθεση του αγγλοσαξονικού (νεοφιλελεύθερου) εκπαιδευτικού μοντέλου που έδινε βάρος στις δεξιότητες με το ευρωπαϊκό που έδινε βάρος στη γενική παιδεία. Επειδή δε θέλουμε εδώ να επεκταθούμε, θα θυμίσουμε μόνο, σε όσους προσεγγίζουν έτσι τα ζητήματα, τη γνωστή μας άποψη ότι ο «θρήνος» για την απώλεια της σοσιαλδημοκρατίας όχι μόνο είναι μάταιος –μιας και η ύπαρξη της σοσιαλδημοκρατίας ήταν υποπαράγωγο του φόβου του καπιταλισμού μπροστά στο επαναστατικό κίνημα- αλλά και αποπροσανατολιστικός. Το βασικό κατόρθωμα της σοσιαλδημοκρατίας δεν ήταν η παραχώρηση κοινωνικών παροχών (αυτό το κατάφερε άμεσα ή έμμεσα το επαναστατικό κίνημα) αλλά το ξεδόντιασμα και ο αποπροσανατολισμός του κινήματος.
Η προσαρμογή του εποικοδομήματος στην οικονομική βάση μπορεί να έχει μια καθυστέρηση αλλά –σε κάθε περίπτωση- επιδιώκεται η προώθησή της. Το σχολείο της δεκαετίας του 80 δεν προωθούσε (μέσω του ΠΑΣΟΚ) τις τότε απαιτήσεις της αγοράς; Το ίδιο δεν έγινε με τα εκπαιδευτικά μέτρα της δεκαετίας του 90 αλλά και της προηγούμενης δεκαετίας; Τι είναι αυτό που αλλάζει τώρα (όχι ως προς την ένταση που προφανώς είναι ασύγκριτα σφοδρότερη) αλλά ως προς την ταξική φύση της εκπαίδευσης και την ταξική ποιότητα των αναπροσαρμογών; Μήπως και εδώ υπεισέρχεται η «νοσταλγία» κάποιων αμετανόητων για την «παλιά καλή σοσιαλδημοκρατία»;
Αν πάλι κάποιος με τη χρησιμοποίηση του όρου «σχολείο της αγοράς» εννοεί το «σχολείο που ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις σύγχρονες απαιτήσεις του κεφάλαιου» (παιδεία με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια) δε θα είχαμε πρόβλημα. Ωστόσο, έχουμε εδώ δυο αιρέσεις:
α) η περιγραφή αυτή δεν εμπεριέχει άμεσα τις συνέπειες των απαιτήσεων αυτών στο λαό. Με την έννοια αυτή η περιγραφή μας για «διάλυση του δωρεάν χαρακτήρα της δημόσιας παιδείας» ή «των σχολείων – σχολών φτηνών για το κράτος, ακριβών για το λαό και πιο ταξικών» θεωρούμε ότι βρίσκεται πιο κοντά σε μια λαϊκή – εργατική προσέγγιση των αλλαγών
β) η περιγραφή «σχολείο της αγοράς» για κάποιους αποτελεί τη γέφυρα προς την άποψη των «σχολείων – σχολών επιχειρήσεων» (η πιο γκροτέσκα εκδοχή είναι η εκπαίδευση Κόκα-Κόλα!), μια άποψη που πολύ θα θέλαμε να πάρει κάποιος την ευθύνη και να μας την κάνει πιο λιανή. Σύμφωνα με όσα όλοι ξέρουμε, στόχος μιας επιχείρησης είναι η ύπαρξη κέρδους. Εκτιμάει κάποιος ότι ακόμα και με την εκμετάλλευση σχολικών χώρων για επιχειρηματικούς σκοπούς ακόμα και με την ύπαρξη ΣΔΙΤ η ελληνική αστική τάξη θα έχει κέρδος από τη δημόσια εκπαίδευση; Είναι διαφορετικό πράγμα η μετακύλιση του κόστους των εκπαιδευτικών λειτουργιών στο λαό και η άρνηση του κράτους να παρέχει δωρεάν εκπαιδευτικές παροχές και είναι διαφορετική η εκτίμηση ότι τα σχολεία θα γεμίσουν χορηγούς (της εξαρτημένης και στριμωγμένης ελληνικής αστικής τάξης). Εδώ θα συμφωνήσουμε με αυτούς που υποστηρίζουν ότι «χορηγοί» θα είναι βασικά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί που θα βάζουν όλο και περισσότερο το χέρι στην τσέπη για να καλύπτονται βασικές σχολικές ανάγκες. Μήπως κάποιοι δεν έχουν διδαχθεί από την τελευταία διετία και συνεχίζουν να ονειρεύονται… ιμπεριαλιστικές Ελλάδες με αστική τάξη που επενδύει και επεκτείνεται;

Απόσπασμα του άρθρου της Προλεταριακής Σημαίας "Σχετικά με κάποια πολιτικά ζητήματα που έχουν αναδειχτεί στο χώρο της εκπαίδευσης" του οποίου το πρώτο μέρος δημοσιεύσαμε εδώ: http://antigeitonies.blogspot.com/2011/03/blog-post_2523.html και ολόκληρο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: http://antigeitonies1.blogspot.com/2011/03/blog-post_5479.html

Δεν υπάρχουν σχόλια: