Του Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
Λαός που πολεμά, θα μας έχει στο πλευρό του!
Raul Corrales
Τα αστικά ΜΜΕ έκρυψαν ότι εδώ και 50 χρόνια, οι ΗΠΑ έχουν οργανώσει πάνω από 700 επιθετικές ενέργειες κατά της Κούβας, με 3.500 νεκρούς και 2.100 τραυματίες Κουβανούς (φωτ:1961. Αβάνα. Ο επαναστατικός στρατός της Κούβας ξεκινά για το μέτωπο στον κόλπο των Χοίρων. Η αντεπανάσταση στον Κόλπο των Χοίρων ήταν η πρώτη ήττα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην αμερικανική ήπειρο)
Αρχικά παρουσίασαν δήλωση του ηγέτη της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, από συνέντευξη σε αμερικανικό περιοδικό, όπου ψευδώς εμφανιζόταν να υποστηρίζει τη θέση ότι «το κομμουνιστικό οικονομικό μοντέλο της Κούβας δε λειτουργεί πια». Για να πάρουν λίγες ώρες μετά διάψευση από τον ίδιο τον Φιντέλ, που σημείωσε πως οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι παρερμήνευσαν αυτά που είπε, κι ότι ο ίδιος εννοούσε ακριβώς το αντίθετο!
Εννοείται πως η διάψευση που έκανε ο Φιντέλ δεν είχε την ίδια προβολή που είχε η αρχική «είδηση», δείχνοντας για άλλη μια φορά το πώς γίνεται η αστική «μήτρα» της δημοσιογραφίας να γεννά τον γκεμπελισμό.
Τη δεύτερη φορά τα ίδια μέσα εστίασαν στις αλλαγές που κάνει η Κούβα στον οικονομικό τομέα, μειώνοντας τους δημόσιους υπαλλήλους και δίνοντας υλικά κίνητρα σε όσους θέλουν να μισθώσουν και να καλλιεργήσουν αγροτική γη ή να ανοίξουν μικρές επιχειρήσεις στον τομέα των υπηρεσιών.
Τι απέκρυψαν:
Ας δούμε ορισμένα πράγματα που επιμελώς έκρυψαν από τους αναγνώστες τους τα αστικά ΜΜΕ.
- Εκρυψαν ότι εδώ και δεκαετίες η Κούβα αντιμετωπίζει μια ιμπεριαλιστική περικύκλωση, ένα καθεστώς οικονομικής «ασφυξίας», που έχουν επιβάλει με το «έτσι θέλω» οι ΗΠΑ και η ζημιά του οποίου υπολογίζεται από το 1959 ως τα σήμερασε 751,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Ποσό υπέρογκο για μια χώρα του μεγέθους και των παραγωγικών δυνατοτήτων της Κούβας.
- Εκρυψαν ότι εδώ και 50 χρόνια, μετά την Επανάσταση, κι ακριβώς επειδή ο λαός της Κούβας επέλεξε το σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης, στον αντίποδα του καπιταλιστικού κέρδους, οι ΗΠΑ έχουν οργανώσει πάνω από 700 επιθετικές ενέργειες κατά της Κούβας, με 3.500 νεκρούς και 2.100 τραυματίες Κουβανούς.
- Εκρυψαν ότι και η ΕΕ, πότε με το «μαστίγιο» και πότε με το «καρότο», συμμετέχει σ' αυτή την αντικουβανική εκστρατεία, με κύριο στόχο την ανατροπή της εργατικής - λαϊκής εξουσίας.
- Εκρυψαν ότι στις 12 του Σεπτέμβρη συμπληρώθηκαν 12 χρόνια άδικης φυλάκισης στις αμερικανικές φυλακές των πέντε Κουβανών πατριωτών, που ρίχθηκαν στα μπουντρούμια γιατί είχαν διεισδύσει σε αντεπαναστατικές αντικουβανικές ομάδες του Μαϊάμι και αποκάλυψαν σχέδια αμέτρητων επιθέσεων κατά της Κούβας.
- Εκρυψαν ότι, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, η Κούβα εξακολουθεί να διαθέτεισημαντικές κατακτήσεις στον τομέα της Υγείας, της Παιδείας, του Πολιτισμού, του Αθλητισμού, ιδίως συγκρίνοντας με τις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις και με τις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Για παράδειγμα, η Κούβα εξακολουθεί, παρά τις δυσκολίες, να προσφέρει δωρεάν Παιδεία και Υγεία, να έχει το χαμηλότερο δείκτη παιδικής θνησιμότητας στην περιοχή της.
- Εκρυψαν τη σημαντική και πλούσια 50χρονη διεθνιστική συνεισφορά του λαού της Κούβας και του ΚΚ Κούβας στην πάλη με τον ιμπεριαλισμό. Οχι μόνο τότε που οι Κουβανοί επαναστάτες με το όπλο στο χέρι υπεράσπιζαν τα επαναστατικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Και μόνο το παράδειγμα του λαού που αντιστέκεται και πολεμά τον ιμπεριαλισμό, οικοδομώντας τον μοναδικό εναλλακτικό δρόμο ανάπτυξης στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, ασκεί τεράστια επίδραση σ' όλον τον κόσμο και πρώτα απ' όλα στην περιοχή της Λατινικής Αμερικής, όπως φαίνεται κι από τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων.
Ποιος ο στόχος τους;
 |
Δεν είναι δύσκολο ένας αναγνώστης, που δεν έχει «πονηρευτεί», να «τσιμπήσει» από τα παραπάνω «δολώματα» και να καταλήξει τελικά να αντιμετωπίζει μοιρολατρικά τη ζωή του, το μέλλον του, αποδεχόμενος δουλικά πως δεν υπάρχει άλλη λύση εκτός μιας κοινωνίας καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Δε θα τους κάνουμε τη χάρη!
Για τα μοντέλα και τα σημερινά προβλήματα της Κούβας
Μας λένε ότι το «κουβανικό μοντέλο κατέρρευσε». Νωρίτερα, τη δεκαετία του '90 προσπαθούσαν να μας πείσουν πως το «σοβιετικό μοντέλο κατέρρευσε»! Αυτοί οι ισχυρισμοί κρύβουν μια λαθροχειρία. Οπως έχει τονίσει το ΚΚΕ, δεν υπάρχει ζήτημα απόρριψης, «μίμησης» και φυσικά «κατάρρευσης» κάποιου μοντέλου. Εκείνο που υπάρχει είναι η επιλογή του δρόμου ανάπτυξης, του καπιταλιστικού ή σοσιαλιστικού, καθώς και ακλόνητες αρχές, πάνω στις οποίες πρέπει να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός. Αρχές, που όταν παραβιάζονται δημιουργούν προϋποθέσεις για την «εκτροπή» από το σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης.
 Associated Press |
Σήμερα κι ενώ κλιμακώνεται η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα σε βάρος της Κούβας, παραμένει κυρίαρχος ο κοινωνικοποιημένος τομέας της οικονομίας, που είναι ο βασικός τομέας της οικονομίας, ενώ η ηγεσία της χώρας δηλώνει πως οι αλλαγές που προωθεί αποσκοπούν στο ξεπέρασμα συγκεκριμένων προβλημάτων, δεν αλλάζουν το σοσιαλιστικό χαρακτήρα των σχέσεων παραγωγής και στοχεύουν στην ενίσχυση της Κουβανέζικης Επανάστασης, που υπονομεύουν με όλους τους τρόπους οι ιμπεριαλιστές.
Οι κομμουνιστές σ' όλο τον κόσμο μελετούν προσεκτικά τις αλλαγές, εξετάζουν σφαιρικά, διαλεκτικά τις εξελίξεις, κάνοντας κριτικές παρατηρήσεις στην κατεύθυνση ενδυνάμωσης της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, του σοσιαλισμού, παίρνοντας υπόψη την αρνητική εμπειρία της ΕΣΣΔ και της σημερινής Κίνας, τις οδυνηρές συνέπειες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, της επικράτησης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής.
Ορισμένες αιτίες των σημερινών προβλημάτων
Υπάρχουν προβλήματα στην Κούβα; Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως δε θα υπάρχουν προβλήματα και σε μια σοσιαλιστική κοινωνία. Αυτά όμως δεν μπορεί να είναι τα ίδια με αυτά που αντιμετωπίζει ο εργαζόμενος στον καπιταλισμό, όπως η ανεργία και η ανασφάλεια, οι ταξικοί φραγμοί στην Παιδεία και η μορφωτική υποβάθμιση, η εμπορευματοποίηση της Υγείας, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Στο σοσιαλιστικό σύστημα εξασφαλίζεται το δικαίωμα στην πλήρη και σταθερή εργασία, η μόρφωση και η υγεία δεν καθορίζεται από το πόσο «φουσκωμένο» είναι το πορτοφόλι του εργαζόμενου. Ετσι και η Κούβα δεν έχει τέτοιου είδους προβλήματα, με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι στον καπιταλισμό.
Ακόμη, είναι άλλο πράγμα τα προβλήματα που εμφανίζονται ως προβλήματα ανάπτυξης του σοσιαλισμού, επίλυσης νέων ζητημάτων, βαθέματος των σοσιαλιστικών σχέσεων, και είναι άλλο θέμα τα προβλήματα που είναι αποτέλεσμα των συνθηκών μέσα στις οποίες οικοδομείται ο σοσιαλισμός, της ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης και επιθετικότητας κτλ.
Για παράδειγμα, μια σειρά από παράγοντες, όπως η μεγάλη εξάρτηση της κουβανικής οικονομίας από τις διεθνείς τιμές τόσο βασικών της εξαγωγικών προϊόντων όσο και προϊόντων που εισάγει (λ.χ. τρόφιμα), το μεγάλο κόστος που πληρώνει για θαλάσσιες μεταφορές ως αποτέλεσμα του αποκλεισμού, αντικειμενικά θέτουν σοβαρά προβλήματαστον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και στην υλοποίησή του.
Είναι γνωστό το γεγονός πως η Κούβα πλήγηκε το 2008 από 3 καταστροφικούς τυφώνες,με αποτέλεσμα να μειωθεί το ΑΕΠ κατά 20% μέσα σ' ένα χρόνο, εξαιτίας των καταστροφών. Εξέλιξη που δεν έχει να κάνει με το σοσιαλισμό, αλλά με τις συνέπειες των φυσικών καταστροφών, που οξύνθηκαν την τελευταία δεκαετία και ως αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών, για τις οποίες ευθύνεται η άναρχη καπιταλιστική ανάπτυξη. Κι όμως, η Κούβα μπόρεσε να αντιμετωπίσει αυτές τις τεράστιες φυσικές καταστροφές, να προστατέψει τον πληθυσμό, να σταθεί στα πόδια της. (Παρεμπιπτόντως, η σύγκριση και σ' όλα τα επίπεδα με τη σημερινή κατάσταση της φυσικής καταστροφής στο Πακιστάν έρχεται αναπόφευκτα).
Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η μείωση των εσόδων από τον τουρισμό, αν κι έχει αυξηθεί ο αριθμός των τουριστών στην Κούβα. Πρόκειται για αποτέλεσμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και της αβεβαιότητας που αυτή προκαλεί, αφού οι τουρίστες ξοδεύουν λιγότερα, με αποτέλεσμα και τα έσοδα από τον τουρισμό να 'ναι λιγότερα.
Επίσης, η μείωση το 2009 της διεθνούς τιμής του νικελίου, που αποτελεί βασικό εξαγωγικό μετάλλευμα της Κούβας, σχεδόν στο μισό (κατά 40%), επίσης επηρέασε τα έσοδα του κουβανέζικου κράτους.
Είναι φανερό πως τα παραπάνω είχαν κι έχουν σοβαρές οικονομικές συνέπειες για την Κούβα, σε καμία περίπτωση όμως δεν προήλθαν από κάποια «έμφυτα» κουσούρια του σοσιαλισμού, όπως θέλουν να μας πείσουν οι δημοσιογραφικοί υπηρέτες του κεφαλαίου.
Το ζήτημα της αυτάρκειας
Κι εδώ, με βάση και το τελευταίο παράδειγμα, μπορούμε να θέσουμε κι ένα γενικότερο ζήτημα: Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως η σοσιαλιστική οικοδόμηση στην Κούβα ξεκίνησε από πολύ χαμηλής ωριμότητας υλικές προϋποθέσεις, με μεγάλο βαθμό ανισομετρίας. Στα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης η Κούβα στηρίχθηκε στην τεράστια βοήθεια (πολιτική, στρατιωτική και οικονομική) που της παρείχαν η Σοβιετική Ενωση και οι άλλες χώρες του Συμβουλίου Οικονομικής Αλληλοβοήθειας (ΣΟΑ). Η Κούβα εισήγε μηχανήματα, εργαλεία παραγωγής, καύσιμα και παρείχε στις άλλες σοσιαλιστικές χώρες προϊόντα που αυτές δύσκολα μπορούσαν να παράξουν, όπως καφέ, καπνό, ζάχαρη.
Δυστυχώς, στο πλαίσιο του ΣΟΑ επικράτησε μια αντίληψη για το σοσιαλιστικό καταμερισμό εργασίας που οδήγησε σε μια ορισμένη μονομέρεια στην ανάπτυξη της οικονομίας και δεν επέτρεψε να αναπτυχθεί μια αναγκαία αυτάρκεια στην παραγωγή μέσων παραγωγής και άλλων βασικών προϊόντων. Αυτή η αντίληψη είχε στη βάση της τη λαθεμένη άποψη ότι η σοσιαλιστική οικοδόμηση δεν είναι αντιστρέψιμη στις σοσιαλιστικές χώρες.
Κανείς δεν ισχυρίζεται πως μια σοσιαλιστική χώρα θα καταφέρει να έχει πλήρη αυτάρκεια σε όλα, ώστε να μη χρειάζονται εμπορικές σχέσεις με άλλες χώρες (σοσιαλιστικές ή καπιταλιστικές), αλλά το πώς θα χρησιμοποιήσει αυτές τις σχέσεις, ώστε να εξασφαλίσει σχεδιασμένα κι αυτοτελώς τον «κορμό» της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών. Κάτι τέτοιο θα κάνει το λαϊκό καθεστώς λιγότερο ευάλωτο στην παγκόσμια καπιταλιστική αγορά. Από το παράδειγμα της Κούβας βγαίνουν χρήσιμα, τόσο θετικά, όσο κυρίως αρνητικά συμπεράσματα για τα πλαίσια της συνεργασίας μεταξύ σοσιαλιστικών χωρών, στο πλαίσιο του ΣΟΑ.
Αν είχε ακολουθηθεί μια άλλη πολιτική, που θα ενίσχυε την αυτοδύναμη ανάπτυξη των σοσιαλιστικών χωρών και της Κούβας, αυτή θα ήταν σε πολύ καλύτερη θέση το 1989-'91, όταν ολοκληρώθηκε η καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ, κι αμέσως έχασε τις πηγές ενέργειας, ένιωσε την έλλειψη τροφίμων, χρειάστηκε να κλείσει βιομηχανικές επιχειρήσεις, αγροτικές μονάδες, που προϋπέθεταν χρησιμοποίηση τελευταίας τεχνολογίας (όταν σώθηκαν τα ανταλλακτικά και τα καύσιμα). Η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη εξαιτίας της επιθετικότητας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, που δε συμβιβάστηκε κι ούτε ποτέ θα συμβιβαστεί με το να υπάρχει μια σοσιαλιστική χώρα σε μια περιοχή που τη θεωρεί «αυλή» του. Για να μπορέσει ν' αντέξει η Κούβα χρειάστηκε να περάσει από μια «ειδική περίοδο» (όπως οι ίδιοι οι Κουβανοί χαρακτήρισαν), όπου καθιέρωσαν το διπλό νόμισμα, σε μια προσπάθεια να αντλήσουν απαραίτητο ξένο συνάλλαγμα από τον τουρισμό, τη συνεργασία με καπιταλιστικές οικονομίες κ.ά. Αυτά ήταν υποχωρήσεις, που συνειδητά έκανε η λαϊκή εξουσία, ώστε να μπορέσει να αντέξει σε μια δύσκολη περίοδο. Και πράγματι, τα κατάφερε!
Διέψευσε πανηγυρικά όσους το '91-92 προανήγγειλαν το θάνατό της!
Εντυπωσίασε ολόκληρο τον κόσμο με το υψηλό επίπεδο Παιδείας και Υγείας, που έχει κατακτήσει και το οποίο εκμεταλλεύτηκε εκείνη την περίοδο, ως σήμερα, κάνονταςεξαγωγή ανάλογων υπηρεσιών, από τις οποίες προέρχεται σήμερα το 70% των εσόδωντης από το εξωτερικό.
Κατάφερε να αυξήσει από το 16% στο 48% το ποσοστό του πετρελαίου που παράγει η ίδια για τις ανάγκες της, ενώ προχώρησε και σε μια μεγάλη ενεργειακή μεταρρύθμιση,αντικαθιστώντας ενεργοβόρες συσκευές, κι εξοικονομώντας ηλεκτρική ενέργεια.
Ωστόσο, παραμένουν προβλήματα σοβαρά, αφού αναγκάζεται να εισάγει το 1/2 των ενεργειακών αναγκών της και περίπου το 80% των τροφίμων. Παραμένουν χέρσες εκτάσεις, που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν, λόγω ελλείψεων σε μηχανήματα και καύσιμα.
Προβλήματα που γέννησε η ανάγκη της «ειδικής περιόδου»
Ταυτόχρονα, το διπλό νόμισμα και ο τουρισμός έχουν οξύνει και το ζήτημα της διαφθοράς,το οποίο καταπολεμά η εργατική εξουσία. Ενα κομμάτι του πληθυσμού, που έχει πρόσβαση στο διπλό νόμισμα ή σε συνάλλαγμα (π.χ. υπηρεσίες τουρισμού, ταξί, όσοι έχουν συγγενείς στο εξωτερικό κ.ά.) έχουν εισόδημα μεγαλύτερο από άλλες κατηγορίες εργαζομένων,καταπατώντας έτσι τη σοσιαλιστική αρχή κατανομής των αγαθών «στον καθένα ανάλογα με την εργασία του, ενώ ο καθένας εργάζεται ανάλογα με τις ικανότητές του». Κι αυτό γιατί όσοι έχουν, π.χ., τη δυνατότητα να έχουν εμβάσματα από το εξωτερικό (ένα όχι ασήμαντο ποσοστό του πληθυσμού) μπορούν είτε να μην εργάζονται, είτε να μην εργάζονται καλά και, συμπερασματικά, να μην προσφέρουν στην κοινωνία με βάση τις ικανότητές τους.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η νέα γενιά Κουβανών, που γεννήθηκε και μεγάλωσε τις δύο τελευταίες δεκαετίες, βίωσε τις δυσκολίες και τις στερήσεις, εξαιτίας του ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού και της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στην ΕΣΣΔ. Αυτό το κομμάτι της νεολαίας αποτελεί ειδικό στόχο της ιμπεριαλιστικής προπαγανδιστικής μηχανής, που ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για να πείσει τους Κουβανούς πως πρέπει να ανατρέψουν την κυβέρνησή τους. Είναι σίγουρο πως το αίσθημα τουπατριωτισμού, που έχουν ισχυρό οι Κουβανοί, αποτελεί «κυματοθραύστη» αυτής της ιμπεριαλιστικής προσπάθειας. Αλλά σ' αυτές τις συνθήκες ενισχύεται η αναγκαιότητα της έντασης της ιδεολογικο-πολιτικής δουλειάς, παίρνοντας υπόψη ότι καθημερινά σε βάρος της Επανάστασης εκπέμπουν 19 ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, από 30 συχνότητες, με πάνω από2.000 ώρες πρόγραμμα τη βδομάδα.
Κατά την ειδική περίοδο, κάτω από την πίεση για την επιβίωση, άρχισαν να δημιουργούνται μια σειρά συνήθειες που στη συνέχεια προκάλεσαν προβλήματα (λ.χ. χαλαρότητα στην εργασιακή πειθαρχία, στην περιφρούρηση της κοινωνικής ιδιοκτησίας), τα οποία επισήμανε το ΚΚ Κούβας. Το ΚΚ Κούβας, η επαναστατική κυβέρνηση, η Κομμουνιστική Νεολαία, για να αντιμετωπίσουν μια σειρά τέτοια προβλήματα από το Δεκέμβρη του 1999 κήρυξαν τη «Μάχη των ιδεών», που διαπερνά όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής και στοχεύει στη μεγιστοποίηση της συμβολής του κουβανέζικου λαού στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και στην υπεράσπιση της Επανάστασής του, επικεντρώνοντας ιδιαίτερα στηδιαπαιδαγώγηση της νεολαίας. Βεβαίως, η μάχη των ιδεών, η μάχη για τη συνείδηση είναι ένας συνεχής αγώνας, που ποτέ δεν μπορείς να πεις ότι ολοκληρώθηκε, ανεξάρτητα από τις επιτυχίες που μπορεί να σημειωθούν.
Τα μέτρα της κουβανικής κυβέρνησης
Για να εξεταστούν οι αλλαγές στην Κούβα επιβάλλεται να παρθεί υπόψη ότι ο κεντρικός σχεδιασμός, που είναι βασικός νόμος και πλεονέκτημα της σοσιαλιστικής κοινωνίας, η σχεδιασμένη ανάπτυξη των μέσων παραγωγής και ιδιαίτερα η κατανομή του εργατικού δυναμικού είναι μία κρίσιμη, πολύπλοκη διαδικασία, η οποία υποχρεώνει σε συστηματικό έλεγχο, αντιμετώπιση λαθών και παραλείψεων, διορθωτικές κινήσεις.
Η ηγεσία της Κούβας επέλεξε, σ' αυτές τις σύνθετες συνθήκες, και σχεδιάζει να προχωρήσει σε αλλαγές στη δομή της απασχόλησης του εργατικού δυναμικού της χώρας. Θέλει να κατευθύνει τα επόμενα χρόνια ένα εκατομμύριο εργαζόμενους, που βρίσκονται σε υπεράριθμες θέσεις στο δημόσιο τομέα, σε άλλες θέσεις εργασίας.
Στη χώρα μας αυτή η μείωση παρουσιάστηκε από τα αστικά ΜΜΕ ως «απολύσεις». Στην πραγματικότητα πρόκειται για προσπάθεια που κάνει το κουβανικό κράτος να καταμερίσει το εργατικό δυναμικό που έχει στη διάθεσή του σε άλλους τομείς, όπου σήμερα αντιμετωπίζει έλλειψη εργατικών χεριών, όπως είναι ο αγροτικός τομέας και οι κατασκευές, καθώς και στις μικρές επιχειρήσεις στον τομέα των υπηρεσιών. Πρόκειται για προσπάθεια που τα τελευταία χρόνια έχει συζητηθεί μέσα σε συνελεύσεις στους τόπους δουλειάς, στα συνδικάτα κι έχει την υποστήριξή τους.
Θα υπάρχουν 3 κατευθύνσεις που αυτοί οι εργαζόμενοι θα κατευθυνθούν: α) Σε άλλες θέσεις του δημόσιου τομέα, όπου παρατηρείται έλλειψη εργατικών χεριών, β) σε αγροτικούς συνεταιρισμούς, γ) στον τομέα των υπηρεσιών, που σχεδιάζεται να διευρυνθεί με αυτοαπασχολούμενους.
Σε ό,τι αφορά στις μικρές επιχειρήσεις, πρέπει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν η Επανάσταση, στηριζόμενη και στη βοήθεια των άλλων σοσιαλιστικών χωρών, είχε πραγματοποιήσει ένα «άλμα», κοινωνικοποιώντας κάθε μορφή υπηρεσιών, ακόμη κι εκεί όπου δεν παρατηρούνταν μεγάλη συγκέντρωση παραγωγικών δυνάμεων. Σήμερα κρίνει πως αυτό δημιουργεί δυσκολίες στο σοσιαλιστικό κράτος στο ζήτημα της οργάνωσης αυτών των καθημερινών υπηρεσιών (π.χ. μικροεπισκευές, κουρεία, καφενεία). Θα δώσει έτσι τη δυνατότητα σε όσους θέλουν να δραστηριοποιηθούν στο συγκεκριμένο τομέα, με τη δυνατότητα να απασχολούν κι ένα μικρό αριθμό εργαζομένων.
Ταυτόχρονα, η κουβανέζικη κυβέρνηση επιδιώκει να στρέψει ένα κομμάτι των εργαζομένων στην ύπαιθρο, για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Ηδη σήμερα η κουβανική κυβέρνηση, προσπαθώντας να αυξήσει την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, έχει προχωρήσει στην παράδοση εκείνης της γης που έμενε ακαλλιέργητη σε ιδιώτες, αγροτικούς συνεταιρισμούς και δημόσιες επιχειρήσεις. Λόγος γίνεται για χρήση γης (κι όχι για αλλαγή της μορφής ιδιοκτησίας), σε όσους μπορούν να καλλιεργήσουν τη γη με «χαμηλής έντασης τεχνολογία», δηλαδή με λιγοστά μηχανήματα και καύσιμα. Ηδη στη χώρα υπάρχουν116.000 ιδιώτες, που καλλιεργούν το 54% της γης που παρέμενε ως τώρα χέρσα, εξαιτίας της αδυναμίας του κράτους και των συνεταιρισμών να την καλλιεργήσουν. Η προσπάθεια αυτή στοχεύει στο να μειώσει το σημαντικό ποσό των 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίωνπου ξοδεύει ετησίως η Κούβα για να εισάγει τρόφιμα (που αποτελούν και το 60% των εισαγωγών της). Η παραχώρηση της χρήσης γης θα έχει χρονικό ορίζοντα και θαανανεώνεται από το κράτος, που θα εξετάζει τα αποτελέσματα. Τμήμα των αγροτικών αγαθών θα αγοράζεται από το κράτος ενώ ένα άλλο τμήμα θα πουλιέται από τους ίδιους τους παραγωγούς στην αγορά.
«Ο λύκος κι αν εγέρασε...»
Πρέπει να γίνει κατανοητό πως η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Κούβα δε γίνεται σε συνθήκες «δοκιμαστικού σωλήνα» και πως ο αντίπαλος παρεμβαίνει στις εξελίξεις, ασκεί τεράστια οικονομική, πολιτική και ιδεολογική πίεση στο Νησί της Επανάστασης.
Παρά το γεγονός αυτό το ΚΚ Κούβας και ο λαός της Κούβας αντιστέκονται, υπερασπίζονται το σοσιαλισμό, αντιπαλεύουν προβλήματα, καθυστερήσεις, που γεννιούνται από το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, την πίεση που ασκεί ο οικονομικός αποκλεισμός και γενικότερα οι πολύμορφες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις!
Οι εργαζόμενοι και στη χώρα μας δεν πρέπει να πέσουν στην «παγίδα» που έντεχνα στήνουν τα αστικά ΜΜΕ πως δήθεν «η υπόθεση του σοσιαλισμού χάθηκε, ακόμη και στην Κούβα, που ως τώρα αντιστεκόταν». Τίποτα δεν έχει χαθεί! Ολα είναι ζήτημαπροσανατολισμού και συσχετισμού δύναμης. Κι όσο περνά από το δικό μας χέρι πρέπει να στηρίξουμε τους κομμουνιστές και το λαό της Κούβας, που αγωνίζονται να στεριώσουν το σοσιαλιστικό τους σύστημα.
Ούτε πρέπει να περάσει η πλαστή εικόνα, που φτιάχνει ο αντίπαλος, πως ο λαός της Κούβας είναι δυστυχισμένος, επειδή έχει μικρές απολαβές, χαμηλούς μισθούς. Αυτοί που τα λένε αυτά συνειδητά «ξεχνούν» πως στο σοσιαλισμό μόνο ένα κομμάτι του κοινωνικού προϊόντος κατανέμεται μέσω του μισθού, ενώ ένα άλλο κομμάτι, πολύ σημαντικό,κατανέμεται δωρεάν, ή σε πολύ χαμηλές τιμές. Αυτό σημαίνει στην πράξη πως ο εργαζόμενος δε χρειάζεται να πληρώσει τίποτα για την υγεία τη δικιά του και της οικογένειάς του, για την Παιδεία, τον Πολιτισμό, τον Αθλητισμό, την προστασία της μητρότητας κ.ά., σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας και σ' όλο τον καπιταλιστικό κόσμο.
Ακόμη και σήμερα και παρά τις προαναφερόμενες δυσκολίες, η Κούβα δεν έχει παραιτηθεί από αυτές τις πρωτοπόρες κι αναντικατάστατες κατακτήσεις για τους εργαζομένους.
Τα πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού δεν μπορούν να τα κρύψουν οι αντίπαλοί του. Παρά τις δυσκολίες που προκάλεσε η ανατροπή του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση, παρά τον οικονομικό αποκλεισμό των ΗΠΑ και τις συνέπειες που δημιούργησε αυτή η κατάσταση, είναι εξασφαλισμένο το δικαίωμα στην εργασία για όλους τους ικανούς προς εργασία και η ανεργία φτάνει μόλις το 1,8% και κατά κανόνα αφορά ανθρώπους που δε θέλουν να εργαστούν, αφού έχουν εισόδημα από άλλες πηγές (π.χ. εμβάσματα από το εξωτερικό).
Δεν πρέπει, λοιπόν, κανένας συνειδητός εργαζόμενος να παρασυρθεί από την πολύμορφη ιμπεριαλιστική ιδεολογική επιχείρηση του ταξικού μας αντίπαλου και πρέπει να θυμάται πως «ο λύκος κι αν εγέρασε κι άσπρισε το μαλλί του, μήτε τη γνώμη άλλαξε μήτε την κεφαλή του».
Υπό το πρίσμα των εκτιμήσεών μας για το σοσιαλισμό
Την ίδια ώρα έχουμε υποχρέωση (αυτό μας δίδαξε και η ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ) να μελετούμε τις εξελίξεις, να διαμορφώνουμε δική μας άποψη γι' αυτές, κι όταν απαιτείται να εκφράζουμε ανησυχίες και γόνιμους προβληματισμούς.
Βεβαίως, είναι νωρίς ακόμη για να γίνει μια συνολική τοποθέτηση για τα μέτρα που εφαρμόζονται και θα εφαρμοστούν στην Κούβα. Εκείνο που γνωρίζουμε με στοιχεία είναι ηεμπειρία που έχουμε από μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην ΕΣΣΔ τη δεκαετία του '60 με ανάλογα μέτρα στην αγροτική οικονομία. Αυτά στην πράξη μόνο προσωρινά έδωσαν κάποια αύξηση στα αγροτικά προϊόντα. Στην πορεία οδήγησαν στην αύξηση των ελλείψεων, στη διαμόρφωση ενός κοινωνικού προϊόντος που δεν το έλεγχε το σοσιαλιστικό κράτος, αλλά συνεταιρισμοί κι ιδιώτες. Αυτή η κατάσταση στον αγροτικό τομέα, αλλά και χρηματικά κίνητρα που δόθηκαν στους εργαζόμενους στη βιομηχανία, οδήγησαν στην αύξηση της κοινωνικής διαφοροποίησης και σε τελική φάση στη δημιουργία του «σκιώδους κεφαλαίου».
Το ΚΚΕ, με την Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του, έχει απορρίψει το δρόμο των χρηματικών κινήτρων. Πιστεύουμε, όμως, πως πρέπει να υπάρχουν κίνητρα για την ανάπτυξη της πρωτοπόρας κομμουνιστικής στάσης απέναντι στην οργάνωση και εκτέλεση της εργασίας, για τη συνολική άνοδο της αποτελεσματικότητας της κολεκτίβας στην παραγωγική μονάδα ή κοινωνική υπηρεσία. Κίνητρα, όμως, που θα αποσκοπούν στη μείωση των καθαρά ανειδίκευτων και χειρωνακτικών εργασιών, στη μείωση του εργάσιμου χρόνου, σε συνδυασμό με πρόσβαση σε επιμορφωτικά προγράμματα, υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού, με συμμετοχή στον εργατικό έλεγχο.
Σήμερα, ιδίως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, αναπτύσσονται οπορτουνιστικές απόψεις περί «Σοσιαλισμού του 21ου αιώνα», στον οποίο δήθεν δε θα παίζει μεγάλη σημασία ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής, ούτε θα χρειάζεται κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας. Απαιτείται οι κομμουνιστές όχι απλώς να «κλείσουν τ' αυτιά τους» σε τέτοιες λαθεμένες απόψεις, που σμπαραλιάζουν τις αρχές σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αλλά και να ανοίξουν μέτωπο μ' αυτές.
Εχει ακόμη μεγάλη σημασία οι κομμουνιστές να μην ιδεολογικοποιούν πιθανούς συμβιβασμούς κι υποχωρήσεις. Συμβιβασμούς είχε κάνει κι ο Λένιν, π.χ., με τη «Νέα Οικονομική Πολιτική» (ΝΕΠ), που ήταν αναγκαία εξαιτίας της καταστροφής των παραγωγικών δυνάμεων μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε. Ποτέ όμως ο Λένιν δεν παρουσίασε ως «ιδανικό» τη ΝΕΠ. Ούτε τη βάφτισε «σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς», όπως κάνει σήμερα η ηγεσία της Κίνας για να καλύψει την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στη χώρα, που προκαλούν οδυνηρές συνέπειες στους εργαζόμενους.
Μια σοσιαλιστική χώρα, όπως η Κούβα, σαφώς και θα εκμεταλλευτεί, σε αμοιβαία βάση, τιςοικονομικές σχέσεις με τις καπιταλιστικές οικονομίες της περιοχής της, όπως είναι η Βενεζουέλα, η Βραζιλία, άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Να αξιοποιεί αντιθέσεις και ανταγωνισμούς μεταξύ καπιταλιστικών δυνάμεων, μεταξύ διαφορετικών συνασπισμών και διαδικασιών καπιταλιστικής ενοποίησης στην περιοχή. Τέτοιες τακτικές κινήσεις μπορούν να δώσουν και δίνουν ανάσα στη σοσιαλιστική εξουσία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συνασπισμοί που δημιουργούνται στη βάση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής μπορούν να αποτελέσουν επιλογή στρατηγικής διεξόδου για το σοσιαλισμό ή και τους λαούς που αγωνίζονται.
Οι κομμουνιστές σ' όλο τον κόσμο ελπίζουν πως το ΚΚ Κούβας θα καταφέρει να διατηρήσει την επαναστατική του ετοιμότητα και τη βαθιά σχέση που έχει με την εργατική τάξη, ώστε να απομονώσει δυνάμεις που θα επιδιώξουν την ανατροπή του σοσιαλισμού, που αντικειμενικά δημιουργούνται από την πίεση του οικονομικού αποκλεισμού, καθώς και με τη χρυσοπληρωμένη στήριξη της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας. Σε μια τέτοια βάση οι κομμουνιστές μπορούν έγκαιρα να κάνουν αναγκαίες διαπιστώσεις, προσαρμογές στην πολιτική τους, αφού είναι σαφές πως διάφορα μέτρα που παίρνουν αναγκαστικά έχουν και αρνητικές πλευρές και συνέπειες, «ροκανίζουν» την αντοχή του κόμματος και των εργαζόμενων μαζών. Δεν είναι τυχαίο πως το ΚΚ Κούβας και η επαναστατική εξουσία θεωρούν ότι μια σειρά μέτρα έχουν προσωρινό χαρακτήρα και μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν θα πρέπει να αρθούν (λ.χ. το διπλό νόμισμα).
Το ΚΚΕ θα παραμείνει αλληλέγγυο στον αγώνα του λαού και του ΚΚ της Κούβας.Κι αυτή μας την αλληλεγγύη δεν την εκφράζουμε μόνο με τις μπριγάδες εργασίας, στις διαδηλώσεις, στις διεθνείς δραστηριότητες, στην ανάπτυξη της αντιιμπεριαλιστικής πάλης, της πάλης μας για το σοσιαλισμό. Την εκφράζουμε ακόμα και με την ανησυχία μας, την επαγρύπνησή μας, τις κριτικές παρατηρήσεις, με τη μελέτη του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε και με την υπεράσπιση των συμπερασμάτων στα οποία έχουμε καταλήξει στο 18ο Συνέδριό μας και αφορούν την αντίληψή μας για το σοσιαλισμό! Κι αυτή, η δεύτερη πλευρά της αλληλεγγύης μας, είναι εξίσου σημαντική με την πρώτη, για την παγκόσμια υπόθεση της εργατικής τάξης! Για να μην πανηγυρίσουν αύριο αυτοί που πρόσφατα, όπως η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» κι ο σοσιαλδημοκράτης, πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Ν. Χριστοδουλάκης, «ευχήθηκαν» το «Καληνύχτα Φιντέλ!», θέλοντας ουσιαστικά να προγράψουν και να πουν «καληνύχτα» στην Κουβανέζικη Επανάσταση, που 'χει ανεκτίμητη προσφορά στους εργατικούς - λαϊκούς αγώνες των λαών της Λατινικής Αμερικής, των λαών της υδρογείου.
Ας μη βιάζονται! Οι λαοί έχουν αστείρευτες δυνάμεις κι ο κουβανέζικος λαός το έχει αποδείξει!
ΠΗΓΗ : ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Του Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων
Ο Ελισαίος Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου