Τετάρτη 10 Μαρτίου 2010

Ποιος φοβάται το ΔΝΤ;

«Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη», θα μπορούσε να είναι η απάντηση! Οπου θεριό το ΔΝΤ και ο …βασικός του μέτοχος, οι Αμερικάνοι, και Γιάννης η ΕΕ και τα όργανά της (ΕΚΤ, Κομισιόν). Και κάπου στη μέση η Ελλάδα, στην υπόθεση της οποίας φαίνεται να συγκεντρώνονται όλες οι αντιθέσεις ανάμεσα στους δυο βασικούς ιμπεριαλιστικούς πόλους. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

ΔΝΤ: Η οικονομική συγκρότηση του ιμπεριαλισμού

«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) είναι ένας οργανισμός από 186 χώρες, που εργάζεται για να ευνοήσει τη διεθνή νομισματική συνεργασία, να διευκολύνει το διεθνές εμπόριο, να προωθήσει την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη και να μειώσει τη φτώχεια σε όλον τον κόσμο.» (από την ιστοσελίδα του ΔΝΤ).
Αυτό είναι το περιτύλιγμα. Η σάλτσα. Το περιεχόμενο είναι άλλο. Πρόκειται για έναν διεθνή οργανισμό τον οποίο ελέγχουν οι ιμπεριαλιστικές χώρες και βασικά οι ΗΠΑ, που στόχο έχει την προώθηση της οικονομικής πολιτικής του ιμπεριαλισμού, δηλαδή τη ληστεία του πλούτου των εξαρτημένων χωρών. Ταυτόχρονα, αποτελεί πεδίο εκδήλωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και έκφρασης των συσχετισμών που κάθε φορά προκύπτουν από αυτές.
Η ιδέα για τη δημιουργία του ΔΝΤ γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1944, με την περίφημη συμφωνία του Μπρέτον Γουντς, και ο οργανισμός ιδρύθηκε το Δεκέμβρη του 1945 από 29 χώρες. Στόχος ήταν η συνεργασία και ο έλεγχος πάνω στο διεθνές νομισματικό σύστημα, ώστε να προφυλαχθεί συνολικά το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα από τις επιπτώσεις κρίσεων όπως αυτή -τότε πρόσφατη- της δεκαετίας του ’30. Φυσικά, υπήρχε κι άλλος ένας κίνδυνος, το σοσιαλιστικό στρατόπεδο που λίγα χρόνια μετά θα αγκάλιαζε το 1/3 του πληθυσμού της γης.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι τον πρώτο λόγο στον οργανισμό είχαν από την αρχή οι ΗΠΑ, οι οποίες ήταν η μεγάλη οικονομική δύναμη της περιόδου και η ατμομηχανή του ιμπεριαλισμού που έσερνε πίσω της την κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ευρώπη. Αυτή η σχέση διατηρείται ως τις μέρες μας, παρότι οι Ευρωπαίοι και οι Γιαπωνέζοι παίζουν, πλέον, άλλο ρόλο στο παγκόσμιο οικονομικό πεδίο.
Βασική λειτουργία του ΔΝΤ είναι τα δάνεια. Τέσσερις στις πέντε χώρες-μέλη του ΔΝΤ έχουν δανειοδοτηθεί από αυτό τουλάχιστον μια φορά. Ο χαρακτήρας των δανείων δεν υπήρξε πάντα ο ίδιος. Τα πρώτα χρόνια, πάνω από τα μισά δάνεια πήγαιναν στις βιομηχανικές χώρες, στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του δυτικού μπλοκ μετά τον πόλεμο (το πρώτο δάνειο του ΔΝΤ δόθηκε στη Γαλλία το 1947). Η κρίση του ’70 είχε ως αποτέλεσμα τις μεγαλύτερες δανειοδοτήσεις προς πιο αδύναμες χώρες. Οι ανατροπές του ’89-91 στο ανατολικό μπλοκ και η κατάρρευση των τίγρεων της ανατολής αύξησαν ακόμα περισσότερο τα δάνεια, τα οποία, ωστόσο, μειώθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 2000, στα χρόνια της μεγάλης φούσκας.
Μέσω του μηχανισμού των δανείων, οι ιμπεριαλιστές καταφέρνουν να δέσουν χειροπόδαρα τις αδύναμες χώρες, να τις κάνουν εξαρτημένες από αυτούς, να τους απομυζούν τον πλούτο που παράγουν και να τις έχουν υποχείρια σε όποιες επιλογές τους, οικονομικές, πολιτικές ή στρατιωτικές. Το ΔΝΤ έδωσε τη δυνατότητα στους Αμερικάνους (και όχι μόνο) να δημιουργήσουν ένα πλέγμα τέτοιων εξαρτημένων χωρών, το οποίο είναι που, ουσιαστικά, τους δίνει τη δυνατότητα να είναι η πρώτη ιμπεριαλιστική δύναμη στον κόσμο.
Το ΔΝΤ, επομένως, κάθε άλλο παρά «διασώζει» κατεστραμμένες οικονομίες. Απ’ όπου έχει περάσει έχει αφήσει πίσω του πείνα, ανεργία και εξαθλίωση. Το ΔΝΤ δεν είναι ένας απλός …τοκογλύφος που ενδιαφέρεται μόνο για να πάρει πίσω το κεφάλαιο που δάνεισε μαζί με τους τόκους. Παρεμβαίνει ώστε να εξασφαλίσει ότι θα πάρει πίσω τα λεφτά του. Η, ακόμα περισσότερο, επιλέγει να χάσει ένα μέρος τους, ώστε να κρατά μια χώρα μόνιμα χρεωμένη και, άρα, εξαρτημένη. Ουσιαστικά δε χάνει τίποτα, απλά επενδύει στην πολιτική και στρατιωτική εξάρτηση της χώρας. Είναι σαν να …εξαγοράζει την ανεξαρτησία της!
Οι συνέπειες για τους λαούς είναι καταστροφικές. Το ΔΝΤ θέτει ως βασική προϋπόθεση για το δανεισμό τη λήψη δυσβάσταχτων αντιλαϊκών μέτρων, μειώσεις στους μισθούς, απολύσεις, αύξηση της φορολογίας, περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, τσάκισμα των εργατικών δικαιωμάτων. Και είναι …διάσημο για τους αποτελεσματικούς και ασφυκτικά πιεστικούς μηχανισμούς που διαθέτει, ώστε να εξασφαλίζει ότι όλα αυτά γίνονται όταν πρέπει και όπως πρέπει και ότι είναι μόνιμα και όχι προσωρινά. Ετσι, επιτυγχάνει, όπως λένε, να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών, δηλαδή να δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για το κεφάλαιο, για το οποίο η εξαθλιωμένη χώρα γίνεται παράδεισος κερδοφορίας.

Από πού να πάρουμε δάνειο;

Στην περίπτωσή μας, τώρα, έχει γίνει σαφές ότι όλη η υπόθεση του ελλείμματος οδηγεί κατευθείαν σε δανεισμό. Ακόμα και αν εφαρμοστούν όλα τα μέτρα που εξαγγέλλονται, ο κρατικός κορβανάς δεν πρόκειται να μαζέψει παρά ένα μικρό μέρος του ελλείμματος. Το μεγαλύτερο, υποχρεωτικά, θα καλυφθεί από δάνεια.
Κι εδώ αρχίζει …το μεγάλο παζάρι. Ενα παζάρι στο οποίο ο δανειολήπτης (δηλαδή η Ελλάδα) φαίνεται να μην παίζει κανένα ρόλο! Και ο λόγος είναι, κατά τα λεγόμενά τους, ότι το χάλι της ελληνικής οικονομίας και η αναξιοπιστία των στοιχείων την κάνουν ένα κράτος στο οποίο κανένας δε θέλει να δανείσει, παρά μόνο με επαχθείς όρους, ώστε να εξασφαλίσει ότι θα πάρει τα λεφτά του πίσω. Ετσι εξηγείται το περίφημο spread που έχει πάρει τον ανήφορο, όπως και η συνεχής μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας μας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης.
Και πάλι αυτό είναι το περιτύλιγμα. Θα ήμασταν πιο κοντά στην πραγματικότητα αν λέγαμε ότι ΕΕ και ΔΝΤ ανταγωνίζονται για το ποιος θα δανείσει στην Ελλάδα! Και οι λόγοι είναι βασικά δύο: Ο πρώτος έχει να κάνει με το χαρακτήρα που έχει ο δανεισμός στον ιμπεριαλισμό. Και οι δυο ιμπεριαλιστικοί πόλοι (ΗΠΑ, ΕΕ) έχουν παρέμβαση στη χώρα μας και την κρατούν εξαρτημένη. Οποιος, λοιπόν, από τους δυο δώσει ένα μεγάλο δάνειο θα πατήσει περισσότερο το πόδι του στη χώρα και στο σβέρκο του λαού της. Θα αποκτήσει, έτσι, αυξημένη δυνατότητα, έναντι του άλλου, παρέμβασης στα ελληνικά πράγματα και επηρεασμού της πορείας της χώρας.
Ο δεύτερος λόγος αφορά τις ίδιες αντιθέσεις, αλλά στο γενικό, το διεθνές επίπεδο. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι, σε διάφορες ευκαιρίες, έχουν δηλώσει ότι το ΔΝΤ δεν έχει δανείσει ποτέ σε χώρα της ευρωζώνης και ότι μια τέτοια εξέλιξη θα έφερνε σοβαρούς κλυδωνισμούς σε ολόκληρο το οικοδόμημα της ΟΝΕ και του ευρώ. Πράγματι, το ενιαίο νόμισμα έχει αποδειχθεί αγκάθι για τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές στην περίοδο αυτή της κρίσης. Εχουν χάσει την ευελιξία που είχαν πριν από αυτό στο νομισματικό πεδίο. Δεν μπορούν να παίξουν το χαρτί της υποτίμησης (το οποίο οι Αμερικάνοι ήδη έκαναν) και είναι υποχρεωμένοι να ισορροπούν πάνω σε τεντωμένο σχοινί πολλές φορές.
Αν, δηλαδή, η ΟΝΕ και το ευρώ τους δίνουν τη δυνατότητα να κρατούν τις επιπτώσεις της κρίσης έξω από τα σύνορά τους και να τις μετακυλύουν στις αδύναμες εξαρτημένες χώρες της ΟΝΕ, το τίμημα που πληρώνουν είναι ότι η πολιτική αυτή μπορεί να φέρει τις χώρες αυτές στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, με αρνητικές επιπτώσεις και στους ίδιους.
Η προφανής λύση δείχνει να είναι η περίφημη στήριξη των χωρών της ευρωζώνης, η οποία, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς όρους. Ορους δυσβάσταχτους για τις αδύναμες χώρες, όχι μόνο σε ό,τι αφορά το επιτόκιο δανεισμού, αλλά και τα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν για να τον συνοδεύσουν. Πράγμα που οδηγεί και πάλι σε χρεοκοπία και μάλιστα με ένα χρέος που θα έχει φτάσει …στο Θεό!
Κάπου εδώ παρουσιάστηκε ως ενδεχόμενη λύση το ΔΝΤ. Και παρουσιάστηκε, όχι τυχαία, από τον ίδιο τον Παπανδρέου. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες και στο εσωτερικό και στην Ευρώπη. Μέρκελ και Σαρκοζί ούτε που να τ’ ακούσουν για ΔΝΤ, ενώ τις διαφωνίες τους δήλωσαν καθαρά ο Πάγκαλος, η Διαμαντοπούλου, αλλά και ο Σαμαράς. Αμερικάνικα εναντίον ευρωπαϊκών τζακιών γι΄ άλλη μια φορά στην ελληνική πολιτική ζωή…
Υπάρχει και δικαιολογία, πάντως. Από το ΔΝΤ θα δανειστούμε με χαμηλότερο επιτόκιο, με τίμημα, όμως, τον ασφυκτικό του έλεγχο στην προώθηση μόνιμων μέτρων ξεζουμίσματος του λαού. Ελεγχος μπροστά στον οποίο η ευρωπαϊκή επιτήρηση θα μοιάζει με …ανέκδοτο!
Οι Αμερικάνοι επιδιώκουν, μέσω του ΔΝΤ και του ζητήματος του ελληνικού δανείου, να πετύχουν ένα ισχυρό χτύπημα στην ΕΕ. Επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την ευκαιρία που τους δίνει η κρίση να πάρουν σαφές προβάδισμα στο οικονομικό-νομισματικό πεδίο απέναντι σε έναν από τους βασικούς τους ανταγωνιστές, ο οποίος, στο πεδίο αυτό, τους απειλεί άμεσα και τους ξεπερνά σε ορισμένες περιπτώσεις.
Δεν είναι τυχαία, τέλος, η προτροπή του Μεντβέντεφ στον Παπανδρέου να πάρει το δάνειο από το ΔΝΤ. Και η Ρωσία βλέπει θετικά ένα πλήγμα στην ΕΕ και την ΟΝΕ, επιδιώκοντας και αυτή ένα πλασάρισμα αντίστοιχο των δυνατοτήτων της στη διεθνή σκακιέρα.

Εχει επιλογές η ελληνική άρχουσα τάξη;

Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι μέσα σε αυτό το πλέγμα των αντιθέσεων και των ανελέητων ανταγωνισμών η εξαρτημένη ελληνική αστική τάξη δεν έχει λόγο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχει ευθύνες. Οι ευθύνες της είναι ότι αυτή έχει φέρει τη χώρα σε αυτή την κατάσταση, αυτή την έχει κάνει υποχείριο των ιμπεριαλιστών, αυτή έχει παραδώσει, άνευ όρων, έναν ολόκληρο λαό στις ορέξεις τους.
Πάνω απ’ όλα, αυτή έχει αναλάβει να περάσει τα μέτρα. Να ληστέψει κι άλλο πλούτο από το λαό και να τον παραδώσει στα αφεντικά της. Να τον καταδικάσει στην ανεργία, την εξαθλίωση, τον εργασιακό μεσαίωνα. Να του αφαιρέσει ό,τι δικαίωμα έχει απομείνει γιατί έτσι προστάζει το μεγάλο ξένο κεφάλαιο.
Είναι σαφές ότι το ερώτημα ΔΝΤ ή ΕΕ απασχολεί την ίδια και όχι το λαό, ο οποίος και στις δυο περιπτώσεις θα κληθεί να πληρώσει το μάρμαρο. Οπως είναι σαφές ότι η μερίδα της εκείνη που βλέπει περισσότερο προς την ΕΕ θα παλέψει για να αποφύγει το ΔΝΤ, κραδαίνοντας και το χαρτί της στρατηγικής –τρομάρα τους!- επιλογής της ένταξης στην ΟΝΕ, ενώ αυτή που προτιμά τους Αμερικάνους θα παρουσιάζει το ΔΝΤ ως τη μόνη ρεαλιστική λύση, επιχειρηματολογώντας ότι η ΕΕ έχει ήδη αποδειχθεί λίγη για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Σε κάθε περίπτωση, δε θα είναι αυτή η εσωτερική κόντρα που θα καθορίσει το αποτέλεσμα, γιατί κι αυτή δεν είναι παρά η έκφραση της μεγάλης κόντρας των …μεγάλων παιδιών. Οπως πάντα, όμως, υπάρχει ένα σημείο απόλυτης συμφωνίας: Οτι ο λαός θα πληρώσει. Με τη δουλειά του, με το εισόδημά του, με τη ζωή του την ίδια…

Δεν υπάρχουν σχόλια: