«Τώρα κατάλαβα τι σημαίνει πραγματικά εξαθλίωση», έλεγε ένας μπαρουτοκαπνισμένος ξένος ανταποκριτής που πέρασε δέκα μέρες στη χώρα του βουντού πέρσι το καλοκαίρι. Πάνω στο όμορφο νησί της Εσπανιόλα, που ανακάλυψε το 1492 ο Χριστόφορος Κολόμβος, ενώ αναζητούσε τον δυτικό δρόμο για τις Ινδίες, υπάρχουν σήμερα δύο χώρες. Η φτωχή Δομινικανική δημοκρατία και η εξαθλιωμένη Αϊτή.
Αυτή η δεύτερη θαρρείς κι έχει καταραστεί τον εαυτό της, θαρρείς και οι μάγισσες του βουντού έχουν βάλει τις δολοφονικές καρφίτσες τους παντού στο σώμα της. Την τελευταία καρφίτσα την έβαλε ο φονικός σεισμός της 12ης Ιανουαρίου, που ήρθε να ισοπεδώσει την πρωτεύουσα της χώρας Πορτ-ο-Πρενς και να θάψει χιλιάδες ανθρώπους στα χαλάσματα των παλατιών και των καλυβιών της. Στην περίπτωση της Αϊτής, ακόμη και η βαριά έκφραση «όπου φτωχός κι η μοίρα του» είναι πολύ λίγη για να εκφράσει το μέγεθος των καταστροφών που την κατατρέχουν. Είναι πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά χρεοκοπημένη, πιο «τελειωμένη» κι από τις φτωχότερες χώρες της Αφρικής.
Στη βασανισμένη αμερικανική ήπειρο η Αϊτή διατηρεί όλα τα θλιβερά ρεκόρ: της μεγαλύτερης παιδικής θνησιμότητας, του χαμηλότερου προσδόκιμου ζωής, του υψηλότερου ποσοστού ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, του μεγαλύτερου ποσοστού αναλφαβητισμού και ανεργίας, των πιο βάρβαρων δικτατοριών, της πιο διαδεδομένης σύγχρονης παιδικής σκλαβιάς. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ήταν ο μπροστάρης της ελευθερίας στο δυτικό ημισφαίριο.
Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα που πέταξε από πάνω της τα δεσμά της αποικιοκρατίας και της σκλαβιάς. Το 1804 οι σκλάβοι της τότε πλουσιότερης γαλλικής αποικίας πέταξαν έξω τους Γάλλους, νικώντας και τη στρατιά που έστειλε ο Ναπολέοντας να καταπνίξει την εξέγερση, και πήραν τον δικό της δρόμο. Ίδρυσαν την πρώτη ανεξάρτητη δημοκρατία μαύρων και μιγάδων και στήριξαν τις εξεγέρσεις των σκλάβων σε όλη τη Λατινική Αμερική. Σχεδόν από την αρχή, όμως η Αϊτή αιμορραγούσε οικονομικά, καθώς για να κερδίσει την απαραίτητη αναγνώριση από τη Γαλλία έπρεπε να αποζημιώσει τους Γάλλους τσιφλικάδες. Επιπλέον, όταν οι φυτείες μοιράστηκαν στους αγρότες, η παραγωγή δεν ήταν πια αρκετή και για εξαγωγές.
Ο τυφώνας «Πάπα Ντοκ»
Η Αϊτή άρχισε να φτωχαίνει. Η δημοκρατία της δεν άντεξε πολύ. Πρώτα την διέβρωσαν εκ των έσω βίαιοι και κλέφτες δικτάτορες που το έπαιζαν ηγεμόνες. Μετά επενέβησαν και την κατέλαβαν για είκοσι χρόνια μέχρι το 1934 οι Ηνωμένες Πολιτείες- που έκτοτε δεν την άφησαν ποτέ στην ησυχία της. Μετά την αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών η άμοιρη χώρα προσπάθησε να φτιάξει στοιχειώδεις υποδομές κι ένα εκπαιδευτικό σύστημα- με περιορισμένη επιτυχία. Αλλά και τα λίγα επιτεύγματα αυτής της προσπάθειας εξαφανίστηκαν από τη φαμίλια των Ντιβαλιέ.
Ο μπαμπάς Φρανσουά «Πάπα Ντοκ» Ντιβαλιέ άρπαξε την εξουσία το 1957, έστησε τη δική του μυστική αστυνομία, τους διαβόητους Τοντόν Μακούτ, κατάσφαξε όποιον τόλμησε να τον αμφισβητήσει και κατάκλεψε όποιον είχε οτιδήποτε για να κλαπεί. Σε όλο τον κόσμο το καθεστώς του Πάπα Ντοκ ήταν το συνώνυμο του τρόμου. Το 1971 τη σκυτάλη πήρε ο γιος του, Ζαν Κλοντ «Μπέιμπι Ντοκ» Ντιβαλιέ, στα 19 του, ακόμη πιο βάρβαρος κι ακόμη πιο διεφθαρμένος. Μόλις το 1986 κατάφεραν να τον διώξουν από τη χώρα οι Αϊτινοί -και δη οι δυσαρεστημένοι στρατηγοί- στο μεταξύ όμως δεν είχε μείνει πέτρα όρθια.
Ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Αϊτής μετά από 50 χρόνια ο Ζαν Μπερτράν Αριστίντ έφερε μαζί του την ελπίδα- και σύντομα τη διάψευσή της. Πρώτα τον έδιωξαν με πραξικόπημα, μετά ζήτησε από τους Αμερικανούς να τον βοηθήσουν να επιστρέψει στην εξουσία και στη συνέχεια άρχισε κι αυτός να βολεύει τους δικούς του, να στήνει τον δικό του ιδιωτικό στρατό, να κλέβει τα ψίχουλα των φτωχών και να μαγειρεύει εκλογές βίας και νοθείας. Μέχρι που τον έδιωξαν με τη σειρά του -και την σκυτάλη πήρε ο Ρενέ Πρεβάλ, ο οποίος, μέχρι τώρα τουλάχιστον, δεν έχει εκδηλώσει ηγεμονικές φιλοδοξίες και προσπαθεί κάτι να κάνει για την καθημαγμένη πατρίδα του. Ωστόσο καταφέρνει να κυβερνά -τρόπον τινά- αυτή την ακυβέρνητη χώρα μόνο με τη βοήθεια των σχεδόν 10.000 κυανόκρανων του ΟΗΕ που σταθμεύουν από το 2004 στο νησί.
Τα ανεπιθύμητα «παιδιά» του ΟΗΕ
Μετά τον σεισμό της 12ης Ιανουαρίου η «πόλη του ήλιου», η μεγαλύτερη παραγκούπολη του Πορτ ο Πρενς με τους 300.000 κατοίκους δεν υπάρχει πια. Τη σάρωσαν τόνοι λάσπης. Μόνο έτσι έπαψε να είναι «το πιο επικίνδυνο μέρος του κόσμου», σύμφωνα με τους κυανόκρανους του ΟΗΕ, που προσπαθούν από το 2004 να επιβάλουν ένα είδος τάξης στην περιοχή κόντρα στη θέληση των συμμοριών, αλλά και των κανονικών Αϊτινών που τους αντιμετωπίζουν ως δύναμη κατοχής.
600 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο ρίχνει στην αποστολή «σταθεροποίησης» με το κωδικό όνομα Minustah το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να ειρηνεύσει τη χώρα, αυτό που κατάφερε είναι να εξομαλύνει στοιχειωδώς το κλίμα της αναρχίας, να μειώσει τα λιντσαρίσματα και τις απαγωγές. Άλλο ένα δισεκατομμύριο οικονομική βοήθεια δίνουν κάθε χρόνο ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, διάφοροι διεθνείς οργανισμοί και οι Αϊτινοί μετανάστες. Ο δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Σόρος ετοιμαζόταν να χτίσει ένα εργοστάσιο στην «πόλη του ήλιου», τώρα πια μάλλον έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες.
Προσπάθειες να φέρει επενδυτές στη χώρα με τα χαμηλά μεροκάματα έκανε και ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για την Αϊτή, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον- ανεπιτυχείς. Κανείς δεν το τολμάει, τα λεφτά εξαφανίζονται, πίσω από τους ψηλούς τοίχους των παλατιών της άρχουσας τάξης ή σε λογαριασμούς στο εξωτερικό. Όποιος Αϊτινός μπορεί να μεταναστεύσει το κάνει, δουλειές δεν υπάρχουν, ακόμη και η κάποτε αξιοπρεπής κλωστοϋφαντουργία της χώρας έχει καταρρεύσει. Λεφτά μπορεί να βγάλει πια κανείς μόνο με το λαθρεμπόριο της κοκαΐνης- σύμφωνα με πληροφορίες η Αϊτή έχει γίνει η σημαντικότερη χώρα τράνζιτ για την άσπρη σκόνη από την Κολομβία.
Πηγή:ΑΥΓΗ-Τσερεζόλε Ε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου