Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013

"Το παρελθόν".Μια ταινία του Ασγκάρ Φαραντί. Από τη στήλη "Κινηματογράφος" του Ριζοσπάστη.

  Πρώτη ταινία που ο άξιος Ιρανός σκηνοθέτης γυρίζει στη Γαλλία διατηρώντας όμως ένα ιρανικό άγγιγμα (touch) με το ρόλο του Αχμάντ. 



Η ταινία αντιπροσωπεύει αυτό που πρέπει να προσφέρει το συμβατικό σινεμά: Συγκίνηση, σουσπάνς, δόσιμο. Το αποτέλεσμα στέφεται με απόλυτη επιτυχία, η συγκίνηση δεν αποδυναμώνεται πουθενά και κανένα πλάνο δεν περισσεύει... Ακόμα και από τις πιο φλύαρες σεκάνς... Θεϊκό! Φιλμ ανθρωποκεντρικό που σπρώχνει τον θεατή να ανατρέξει στα δικά του
μύχια ερωτήματα πάνω στον έρωτα, στο πένθος, στην προσήλωση... Ο σκηνοθέτης δεν «κρίνει» τους χαρακτήρες... Οπως και στο φιλμ «ΕΝΑΣ ΧΩΡΙΣΜΟΣ» ο κάθε ρόλος έχει τους δικούς του λόγους, όλοι υποφέρουν και γίνονται επιρρεπείς στην υιοθέτηση συμπεριφορών αδέξιων ή προκλητικών. Ολοι οι χαρακτήρες είναι «ψαγμένοι» και όλοι ανεξαιρέτως αντιμετωπίζονται με αξιοσημείωτη αίσθηση ισότητας. «ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ» είναι μια ταινία που το μέλλον της διαγράφεται λαμπρό...
Ακόμα και η ήσυχη και σπαρακτική εισαγωγική ενότητα που διαρκεί μια αιωνιότητα, σε γραπώνει όπως ένα θρίλερ... Μετά από 4 χρόνια χωρισμού, ο Ιρανός Αχμάντ προσγειώνεται από την Τεχεράνη στο Παρίσι. Η Γαλλίδα, πρώην σύζυγός του Μαρί, του ζήτησε να έρθει να υπογράψει τα χαρτιά διαζυγίου τους, μια που εκείνη επιθυμεί να επισημοποιήσει την καινούρια της σχέση με τον Σαμίρ - καίτοι ακόμα παντρεμένος με μια γυναίκα που βρίσκεται σε πολύμηνο κώμα μετά από απόπειρα αυτοκτονίας. Η Μαρί φιλοξενεί τον Αχμάντ στο σπίτι της στο Sevran, όπου ζει με τις δυο της κόρες από προηγούμενο γάμο, και τον μικρό γιο του Σαμίρ. Η ατμόσφαιρα δεν είναι ήρεμη, η σχέση της Μαρί με τη μεγάλη της κόρη Λουσί είναι εμφανώς συγκρουσιακή. Ο Αχμάντ με ψυχραιμία προσπαθεί να συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων μάνας / κόρης, τραβώντας σιγά σιγά το πέπλο που αποκαλύπτει ένα μυστικό από το παρελθόν... Τα θαμμένα μυστικά βγαίνουν στην επιφάνεια... Γιατί η γυναίκα του Σαμίρ βρίσκεται σε πολύμηνο κώμα μετά από απόπειρα αυτοκτονίας; Τι μπορεί να πει κανείς για την εξέγερση της έφηβης Λουσί; Η Μαρί ξανάφτιαξε τη ζωή της. Ο Αχμάντ επιστρέφει, ζώντας ακόμα μέσα στην κρυφή ελπίδα να τα ξαναφτιάξει μαζί της... Αλλά όπως πάντα, τίποτα δεν γίνεται όπως θα ήθελε κανείς...
Ο Φαραντί, πιστός στα προηγούμενα φιλμ του, υφαίνει ένα αξεμπέρδευτο πεδίο έντασης. Εδώ πρόκειται για έγχυση παρελθόντος στο εσωτερικό του ενεστώτα χρόνου, πρόκειται για μια διογκωμένη φούσκα από πράγματα που δεν λέγονται. «ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ» καταμετράται στα συναισθηματικά του θρίλερ, όπως τα «ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ» και το «ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΕΛΛΙ». Ολα τους εγγράφονται σε μια ρεαλιστική παράδοση που διασταυρώνεται μέσα από εκλεκτικές συγγένειες με τον κόσμο του Κλοντ Σοτέ και του Μορίς Πιαλά. Ο σκηνοθέτης βαδίζει στα χνάρια του προγενέστερου έργου του. Στηρίζεται σε ένα σενάριο «συρταρωτό», στην αριστοτεχνική διεύθυνση των ηθοποιών και της αφήγησης, όπως επίσης στο «εκτός πλάνου» πεδίο και σε «αυτό που δεν λέγεται»... Η σκηνοθεσία του Φαραντί συνιστά απόσταγμα ακρίβειας που βγαίνει από τα μύχια του δράματος των στενών σχέσεων. Δυο χρόνια μετά το «ΕΝΑΣ ΧΩΡΙΣΜΟΣ», ο σκηνοθέτης φθάνει σε μια σπάνια όσμωση: Κρατιέται συνεχώς στην κορυφή των συναισθημάτων, ποτέ δεν τα ρίχνει σε ηπιότητα ή σε δυσφορία. Στην τελευταία του ταινία πραγματοποιεί ενδοσκόπηση των θεμάτων που σχετίζονται με την κατηγορία των «σύνθετων οικογενειών». Προσπάθεια δοσμένη με αποφασιστικότητα και συναισθηματική φινέτσα. Η ιδιοφυΐα του Φαραντί συνίσταται στο ότι φροντίζει να αποφεύγει συστηματικά τις παγίδες που στήνει το Παρίσι, ιδωμένο από την οπτική ενός ξένου. Η ευφυΐα του διακρίνεται από την κομψή προσέγγιση της αφήγησης που γλιστρά στην καρδιά ενός πολιτισμού, στις συνήθειες και στους τύπους των διαπροσωπικών σχέσεων, που δεν είναι οικείες στον σκηνοθέτη, αλλά και από τη γοητευτική αποκρυπτογράφηση καταστάσεων και χαρακτήρων, οι βεβαιότητες των οποίων κατακρημνίζονται από τις αποκαλύψεις που σκάνε σα βραδυφλεγείς βόμβες. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι το κεντρικό ψέμα - που προκαλεί την αυτοκτονία της συζύγου του Σαμίρ - ανατίθεται στον πιο δευτερεύοντα κοινωνικά χαρακτήρα.
Οι ηθοποιοί, μεγάλοι και μικροί, αξιέπαινοι. Οι μαρκαρισμένοι χαρακτήρες με τις τόσες αποχρώσεις βρίσκονται στον αντίποδα του μανιχαϊσμού (κανείς δεν είναι μόνο καλός ή μόνο κακός). Η Μπερενίς Μπεζό στο ρόλο της Μαρί, ρόλος που αρχικά προοριζόταν για την Μαριόν Κοτιγιάρ, δεν έχει υπάρξει καλύτερη. Εμφανίζεται μεταμορφωμένη, σαν να φωτίζεται εσωτερικά και μοιάζει με Ιρανή στην εξορία. Ο Φαραντί, όπως όλοι οι μεγάλοι, φέρνει μέσα του και μαζί του τον «κόσμο» του. Στο έργο του, με αυτή την περίεργη αύρα μελαγχολίας, τίποτα δεν αλλάζει ουσιαστικά. Λίγο τον νοιάζουν οι τόποι, οι γλώσσες, οι πόλεις γιατί είναι στα ανθρώπινα όντα που εστιάζει, πάντα στα ίδια, κάτω από τις μάσκες... Ο σκηνοθέτης κλίνει προς τις ηθικές αφηγήσεις όπου οι χαρακτήρες τίθενται πάντα ενώπιον των ευθυνών τους ενώ στιλιστικά βελτιώνεται συνεχώς μέσα από την πραγματική «λιτότητα»...

Παίζουν: Μπερενίς Μπεζό, Αλί Μοσαφά, Ταχάρ Ραχίμ, Πολίν Μπουρλέ, Σαμπρίνα Ουαζανί, κ.ά.
Παραγωγή: Γαλλία, Ιράν (2013).

Πηγή : www.rizospastis.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: