Ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα Στην εκδήλωση της ΚΕ για την αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη

 

Αθήνα 2 Οκτωβρίου Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών

 

Συναντηθήκαμε εδώ μέλη, φίλοι και οπαδοί του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, αγωνιστές και αγωνίστριες στην πρώτη δημόσια εκδήλωση αφιερωμένη στην απόφαση της Πανελλαδικής Σύσκεψης του ΚΚΕ η οποία συγκλήθηκε στις 16 Ιουλίου 2011 με θέμα « ΔΟΚΙΜΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΚΕ Β΄ΤΟΜΟΣ, ΠΕΡΊΟΔΟΣ 1949-1968, με την οποία πραγματοποιείται η κομματική αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη ως αφοσιωμένου, ασυμβίβαστου, πρωτοπόρου και μαχητικού λαϊκού ηγέτη στην υπόθεση της εργατικής τάξης, στον προλεταριακό διεθνισμό, στην πάλη για κοινωνική απελευθέρωση.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης, ως γνωστόν διετέλεσε, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ από το 1931 ως το 1935 και Γενικός Γραμματέας της ΚΕ έως το 1956.

Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ ακυρώνει όλες τις αποφάσεις της 6^ης και 7^ης Ολομέλειας του 1956 και 1957 καθώς και τα πορίσματα του 1964 και 1967. Η αποκατάσταση είναι πλήρης ως Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ.

Είναι γεγονός ότι η αποκατάσταση έρχεται ύστερα από πολλά χρόνια, μετά και από τον τραγικό θάνατό του στην εξορία του Σοργκούτ την 1^η Αυγούστου 1973.

Συγκεντρωθήκαμε εδώ που έχει γίνει η οριστική ταφή του, στην Ελλάδα, όνειρο επιστροφής που για πολλά χρόνια τον συνέπαιρνε.

Βεβαίως σήμερα ο Νίκος Ζαχαριάδης δεν μπορεί να μας δει, ούτε να ακούσει την τόσο σημαντική γι αυτόν αλλά και για το ίδιο το ΚΚΕ απόφαση αποκατάστασής του. Διαλέξαμε αυτόν τον τόπο για μια τέτοια εκδήλωση προκειμένου να θυμίσουμε ότι το ΚΚΕ με την μεταφορά και ταφή του στην Ελλάδα έκανε μια πρώτη ανοικτή δημόσια προσπάθεια να αποκαταστήσει τον Νίκο Ζαχαριάδη και μάλιστα σε μια περίοδο που ήδη η Κόκκινη Σημαία της Οκτωβριανής Επανάστασης είχε κατέβει από το Κρεμλίνο, και ενώ το κύμα της αντεπανάστασης σάρωνε, προσωρινά βέβαια, το σοσιαλιστικό σύστημα για το οποίο ο ίδιος είχε αφιερώσει μια ολόκληρη ζωή, συνειδητά και πιστά.

Επιτρέψατέ μου όμως να θυμίσω στους παλαιότερους σε ηλικία, αλλά και τους πολύ νέους να πληροφορήσω ότι και πριν το 1991 είχαν γίνει ορισμένα συμβολικά βήματα για την κομματική αποκατάστασή του στη συνείδηση ενός μεγάλου μέρους των κομμουνιστών. Χρόνια τώρα από την μεταπολίτευση και μετά το Κόμμα δεν παρέλειπε να θυμίζει σημαντικές στιγμές της προσφοράς του Νίκου με ορισμένα δημοσιεύματα. Επιτρέψατέ μου όμως να ανακαλέσω στην μνήμη παλαιότερων και να ενημερώσω τις νεότερες γενιές των κομμουνιστών, ιδιαίτερα αυτούς που γεννήθηκαν μετά την μεταπολίτευση, τα τελευταία δύσκολα 20 χρόνια, ότι οι άδικες κατηγορίες σε βάρος του Νίκου Ζαχαριάδη δεν στιγμάτισαν ποτέ την μνήμη του και την προσφορά του, με την έννοια ότι ακόμα και εκείνοι που διαφωνούσαν με τις επιλογές του ριζικά δεν τόλμησαν ποτέ να επαναλάβουν ότι ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕ ήταν ένα πρόσωπο ύποπτο, εχθρικό και επικίνδυνο για το Κόμμα και το λαϊκό κίνημα, και μάλιστα με απόφαση καταλογισμού ποινικών ευθυνών, όπως ανέφερε η 7^η ολομέλεια της ΚΕ του 64. Ή ότι αιωρούνταν κάποια υποψία σε βάρος του, όπως άφηνε η 11^η ολομέλεια της ΚΕ το 1967. Βεβαίως κάποιοι το έκαναν, και το κάνουν, είναι αυτοί που χειροκρότησαν την νίκη της αντεπανάστασης, βρήκαν την ευκαιρία να βγάλουν από μέσα τους αυτό που πολλά χρόνια έκρυβαν, το όραμά τους να μεταρρυθμίσουν και να κάνουν τάχα ανθρώπινο τον βάρβαρο καπιταλισμό.

Το δοκίμιο της ιστορίας του Κόμματος που αναφέρεται στην περίοδο 1949-1968 είναι καρπός μιας πολύχρονης δουλειάς, βασίστηκε σε συστηματική μελέτη αρχειακού υλικού. Η ιστορία του κόμματος και γενικότερα του κινήματος, της οποιασδήποτε χώρας, δεν μπορεί να στηρίζεται σε προσωπικές μαρτυρίες και εμπειρίες, ακόμα και των πρωταγωνιστών, πρέπει να βασίζεται σε πηγές και υλικά αδιαμφισβήτητα, και μάλιστα σε χρονική απόσταση καθώς οι εξελίξεις της μιας ή της άλλη φάσης κατασταλάζουν σε ένα πολύ ευρύτερο χρονικό διάστημα.

Η μελέτη της ιστορίας του Κόμματος για μας, η κριτική και αυτοκριτική εξέτασή της, αλλά και η επιμονή μας να αναδεικνύουμε, με συγκεκριμένα στοιχεία και αποδείξεις, τον διαχρονικά αναντικατάστατο ρόλο του ΚΚΕ στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων του λαού, είναι μια υπόθεση που ξεφεύγει κατά την γνώμη μας, ως σημασία, από τα στενά κομματικά πλαίσια.

Στο δοκίμιο της ιστορίας που σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσει εξάγεται πλούσια πείρα και για το Κόμμα και για το λαϊκό κίνημα. Δεν είναι η ιστορία του ΣΠΙΤΙΟΎ μας, δεν είναι η ιστορία για μας, είναι η ιστορία ενός λαού που με αίμα και θυσίες κατέκτησε ό,τι κατέκτησε, και σήμερα τα χάνει όλα στο όνομα της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης. Μέσα από το δοκίμιο φαίνεται καθαρά η εξέλιξη του καπιταλιστικού συστήματος, επιβεβαιώνεται ότι σήμερα σαπίζει όλο και πιο βαθειά, δεν έχει ούτε τα ίδια μέσα και συνταγές, ούτε τις ίδιες δυνατότητες που είχε πριν 30 και 40 χρόνια να κουμαντάρει τη φτώχεια και την εκμετάλλευση. Μια τέτοια βαθειά κρίση δεν μπόρεσε να την ελέγξει ούτε την 10ετία του '30. Η επικαιρότητα και αναγκαιότητα της πάλης για το σοσιαλισμό είναι επιτακτική σήμερα, καθώς δεν υπάρχει ενδιάμεσο πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό σύστημα μετά τον καπιταλισμό και πριν το σοσιαλισμό.

Πολλές φορές δεχθήκαμε πραγματική πίεση από μέλη του Κόμματος, από κομμουνιστές εκτός κόμματος, που ζητούσαν μια όσο γίνεται ταχύτερη αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη έστω και με μια απόφαση της ΚΕ ή συνεδρίου. Δεν υποχωρήσαμε σε μια τέτοια πίεση, όχι από κάποια σκοπιμότητα βεβαίως, αλλά γιατί καταλαβαίναμε ότι το ζήτημα δεν ήταν μια αποκατάσταση από μια άδικη κατηγορία, αλλά έπρεπε να αποτιμηθεί συνολικά η προσφορά και η προσωπικότητα του Νίκου Ζαχαριάδη και αυτό ήταν αδύνατο να γίνει έξω από το χώρο και το χρόνο, δηλαδή την ιστορία του Κόμματος και του κινήματος, την ιστορία του ίδιου του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Άρα απαιτούνταν βαθειά επιστημονική ιστορική έρευνα, δίχως την οποία η αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη θα έπαιρνε ένα στενότερο προσωπικό χαρακτήρα.

Το ΚΚΕ όπως και κάθε επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα δεν είναι αρχηγικό ούτε πρέπει να θεωρείται έτσι. Ο γενικός του γραμματέας, δεν είναι υπεράνω κριτικής, ούτε υπήρξε ούτε υπάρχει γενικός γραμματέας που δεν έχει ιδιαίτερες προσωπικές ευθύνες σε λάθη, αδυναμίες, παραλείψεις. Αλλά και οι όποιες αδυναμίες ή λάθη δεν μπορεί παρά να εξετάζονται και στα πλαίσια της στρατηγικής του Κόμματος, και επίσης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος. Η ιστορία του Κόμματος δείχνει ότι αντιφάσεις, καθυστερήσεις και λάθη που σημειώθηκαν στην μακρόχρονη ανιδιοτελή, ηρωική πορεία του ΚΚΕ δεν μπορεί να αποδοθούν αποκλειστικά και μόνο στο γενικό γραμματέα, στην προκειμένη περίπτωση στον Νίκο Ζαχαριάδη, αλλά στις αντιφάσεις της στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Άλλωστε ο ίδιος ο Ζαχαριάδης κατηγορήθηκε από την επιτροπή των 6 ΚΚ, της ΕΣΣΔ, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Τσεχοσλοβακίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, η συνομιλία τους και οι απαντήσεις του αποτελούν πρόσθετη απόδειξη ότι ήταν αλύγιστος επαναστάτης, ότι με σθένος υπεράσπιζε την γνώμη του.

Θα σταματήσω εδώ, γιατί νομίζω ότι την μεγαλύτερη αξία έχει η ανάγνωση της αποκατάστασης.