ΙΝΔΙΑ: Η άλλη όψη της Επιχείρησης «Πράσινο Κυνήγι»

Σε αυτόν τον πόλεμο και ο θύτης μπορεί να γίνει θύμα!

Στις 6 Απρίλη μια εντυπωσιακή είδηση μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Από τα ΜΜΕ της Ινδίας μέχρι το BBC, το CNN, και το Al Jazeera. Σε ενέδρα Μαοϊκών ανταρτών – στα δάση της Νταντεβάντα - σκοτώθηκαν 76 άνδρες των Κεντρικών Εφεδρικών Αστυνομικών Δυνάμεων. Και αμέσως άρχισαν οι συνήθεις  καταδίκες της αγριότητας των Μαοϊκών, και οι αποτροπιασμοί για το γεγονός.  Ακόμη και  ο Υπουργός Εσωτερικών (πρώην νομικός σύμβουλος της Enron που πτώχευσε το 2001 μετά την αποκάλυψη μεγάλου οικονομικού σκανδάλου, κατόπιν διευθυντικό στέλεχος της πολυεθνικής εταιρείας εξόρυξης Vendanta και μετά υπουργός Οικονομικών) δήλωσε παραίτηση που βέβαια δεν έγινε δεκτή και ακολούθησαν οι δηλώσεις αποφασιστικότητας για τον συντονισμό και την συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών για την αντιμετώπιση αυτής της «μάστιγας».

Δεν είναι όμως η μοναδική περίπτωση. Στις 15 Φλεβάρη  2010, στη Σίλντα, της Δυτικής Βεγγάλης, στο κέντρο υγείας της πόλης που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο των παραστρατιωτικών δυνάμεων με το όνομα Τουφέκια των Ανατολικών Συνόρων, και δίπλα ακριβώς στην κεντρική αγορά που ήταν ανοιχτή εκείνη την ώρα,  έγινε μια οργανωμένη επίθεση των Ναξαλιτών διάρκειας 30 λεπτών περίπου. Ο απολογισμός: 24 άνδρες των παραστρατιωτικών δυνάμεων νεκροί, πολλοί τραυματίες, καθώς και 3 Ναξαλίτες κι ένας πολίτης νεκροί.  Επικεφαλής της επιχείρησης η Τζαγκάρι Μπασκέι, αντάρτισσα του ΛΑΑΣ. Στα λάφυρα της επιχείρησης συμπεριλαμβάνονται πάνω από 40 όπλα.  Ο  πανικός της κεντρικής και πολιτειακής κυβέρνησης ήταν έκδηλος  γιατί ούτε να προβλεφθεί ούτε να αντιμετωπιστεί μπορούσε η επίθεση.

Αλλά ας επιστρέψουμε στις 6 Απρίλη. Πρώτα από όλα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι οι 76 νεκροί άνδρες των παραστρατιωτικών δυνάμεων δεν είναι θύματα καμιάς αγριότητας των Μαοϊκών ανταρτών. Είναι οι απώλειες των δυνάμεων  καταστολής του Ινδικού κράτους, που δεν βρέθηκαν τυχαία εκεί – δε χάθηκαν στη ζούγκλα. Ήταν σε αποστολή. Να σκοτώσουν, όποιον Μαοϊκό αντάρτη συναντούσαν. Μόνο που οι Μαοϊκοί στην περιοχή δρουν πάνω από τριάντα χρόνια. Και δεν ξεχωρίζουν από τους ντόπιους.  Σε έναν πόλεμο που μαίνεται εκεί κι έχει πάρει τα χαρακτηριστικά του εμφυλίου. Που οι επιχειρήσεις κρατικής καταστολής αλλάζουν όνομα κάθε τόσο. Από την «Εκστρατεία Αφύπνισης του Λαού», στο Σάλβα Τζουντούμ (το Κυνήγι του Εξαγνισμού) και σήμερα πια στην «Εκστρατεία Πράσινο Κυνήγι». Ένας πόλεμος που κλιμακώνεται με την εμπλοκή όλο και περισσότερων δυνάμεων – ξεπερνούν κατά πολύ πια τις 100.000 άνδρες, (που συνήθως προέρχονται από άλλες περιοχές της Ινδίας, χωρίς να γνωρίζουν ούτε τη γλώσσα των θυμάτων τους, χωρίς δεσμούς με τους ντόπιους και άρα ανελέητοι φονιάδες)  και με χιλιάδες θύματα από τη μεριά του λαού.  

Στην  περιοχή της Νταντεβάντα κατοικούν χιλιάδες χρόνια τώρα,  ιθαγενείς  πληθυσμοί με ιδιαίτερα πολιτισμικά και εθνοτικά χαρακτηριστικά. Σε μια κοινωνία όπως η ινδική, με απίστευτους κοινωνικούς περιορισμούς και ιεραρχία μέσω των καστών, αυτοί οι άνθρωποι – που αριθμούν γύρω στα 100 εκατομμύρια  είναι το πιο περιθωριοποιημένο κομμάτι του λαού, οι φτωχότεροι των φτωχών, που ζουν στην πιο σκληρή εκμετάλλευση και καταπίεση. Έχουν μάλιστα την ατυχία οι περιοχές στις οποίες ζουν και ίσως να τους ανήκουν και τυπικά (πολλοί έχουν και τίτλους ιδιοκτησίας και υπάρχει και συνταγματική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ιθαγενών στις δασικές εκτάσεις) να είναι πλούσιες σε κοιτάσματα σιδήρου, βωξίτη ή άλλων μεταλλευμάτων ή ακόμη να περνούν από εκεί ποτάμια που να μπορούν να εκτραπούν με φράγματα και τα νερά τους να τροφοδοτήσουν είτε μεγάλες πόλεις, είτε να χρησιμοποιηθούν από εργοστάσια βαριάς βιομηχανίας. Καμιά φορά συμβαίνουν και τα δυο.

Για να το πούμε απλά, η υπόθεση έχει ψωμί για να μην πούμε παντεσπάνι. Υπάρχει μόνο ένα εμπόδιο. Αυτός ο λαός που παρά την απομόνωση που του επέβαλαν η κεντρική και οι πολιτειακές κυβερνήσεις, παρά την πείνα που του επιβάλουν αλλά και τις αρρώστιες που την ακολουθούν – η κατάσταση σε πολλές περιπτώσεις είναι χειρότερη από την υπό-σαχάρια Αφρική, συνεχίζει να αντιστέκεται. Με τον ίδιο αποφασιστικό και ηρωικό τρόπο που αντιστάθηκε και στους Βρετανούς αποικιοκράτες. Η κεντρική και οι πολιτειακές κυβερνήσεις όμως έχουν υπογράψει εκατοντάδες συμφωνίες με πολυεθνικές ή ντόπιους οίκους παραχώρησης της γης των ιθαγενών. Για μεγάλα «αναπτυξιακά» έργα - μεταλλεία, ορυχεία, μεγάλα φράγματα, με μυστικούς όρους.  Και αφορούν πολλά δις δολάρια. Γι αυτό  πρέπει να φύγουν από εκεί, να πάνε αλλού. Αυτή  η επιχείρηση αρπαγής γης χαρακτηρίζεται σαν η μεγαλύτερη από την εποχή του Κολόμβου. 

Πρόκειται για μια ασύλληπτη ληστρική επιδρομή του κεφάλαιου, ντόπιου και ξένου. Έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Και η εμπειρία έδειξε, εκεί που εφαρμόστηκαν κάποιες τέτοιες συμφωνίες, ότι ο τόπος καταστράφηκε ανεπανόρθωτα, οι άνθρωποι εξολοθρεύθηκαν από τις αλλαγές, τη μόλυνση του εδάφους και των υδάτινων πόρων ή εξαναγκάστηκαν να φύγουν προς άλλες περιοχές ή αστικά κέντρα. Και σίγουρα αυτή η «ανάπτυξη» δεν ωφέλησε τον κόσμο εκεί.

Οι προσπάθειες αντίστασης αντιμετωπίστηκαν με την πιο στυγνή καταστολή. Ενεργοποιήθηκαν οι πάντες. Οι πρώτοι ήταν τα ρεβιζιονιστικά κόμματα που είχαν και θέσεις εξουσίας. Πιστοί υποτακτικοί του συστήματος που υπηρετούσαν, αποτέλεσαν αρχικά τον φορέα εφαρμογής όλων των πολιτικών επιλογών του, το δίκτυο πληροφόρησης του αλλά και τη δύναμη κρούσης του,  με το αζημίωτο… φυσικά. Η στάση των διανοούμενων στην αρχή ήταν υπέρ των λαϊκών κινητοποιήσεων. Στην συνέχεια όμως και καθώς οξύνονταν η ταξική πάλη, άρχισαν να κρατούν αποστάσεις, να αναπαράγουν τα επιχειρήματα των δυνάμεων καταστολής, να καταδικάζουν τη βία των Ναξαλιτών, στην ουσία να παίρνουν θέση ενάντια στο λαό που συνέχιζε να αγωνίζεται παραμερίζοντας τις λογικές και τις απόψεις που οι ίδιοι ενστερνίζονταν. Για όσους παρέμεναν στο πλευρό του λαού, άρχισαν οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις, οι στημένες κατηγορίες, και σε κάποιες περιπτώσεις όπως η περίπτωση του Swapan Dasgupta, εκδότη εφημερίδας στην Βεγγάλη ο θάνατος στη φυλακή γιατί δεν του παρασχέθηκε φαρμακευτική αγωγή για τα προβλήματα υγείας που είχε. 

Μόνο που οι προσπάθειες αντίστασης έγιναν ξεσηκωμοί. Άλλοι τέλειωσαν σε μήνες, άλλοι συνεχίζονται κι άλλοι προετοιμάζονται. Και σ’ αυτό το σημείο άρχισαν να εμφανίζονται από τη μια η αστυνομία και από την άλλη οι παραστρατιωτικές δυνάμεις - με ιστορικό δολοφόνων σε κάθε περίπτωση λαϊκής διεκδίκησης. Οι «παλικαράδες» αυτοί όταν αντιμετωπίζουν άμαχους χωρικούς,  γίνονται βιαστές και δολοφόνοι κοριτσιών,  ακρωτηριάζουν ακόμη και τρίχρονα νήπια,  για να γίνουν οι κομάντο της ζούγκλας αρκεί η εντατική εκπαίδευση έξι εβδομάδων στα διάσπαρτα σε όλη τη χώρα τέτοια εκπαιδευτήρια. Εξοπλισμένοι με όπλα εξελιγμένης τεχνολογίας. Με λέιζερ και θερμικούς ανιχνευτές. Ακόμη και δορυφόρους έχουν στην υπηρεσία τους.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει τη διαφορά σ’ αυτή την περίπτωση; Τι είναι αυτό που εμπνέει και στηρίζει όλους αυτούς τους ανθρώπους να συνεχίζουν να αγωνίζονται;

Ο πρώτος λόγος θα μπορούσε να πει κανείς είναι ότι δεν έχουν άλλη επιλογή. Τα αναπτυξιακά έργα σημαίνουν για τον κόσμο απλά, θάνατο. Είτε από τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, είτε από τις πολιτικές εξόντωσης του κράτους – κεντρικού και πολιτειακού – είτε από την άμεση κρατική καταστολή. Όταν οι δυνάμεις καταστολής καίνε τα χωριά (644 χωριά, μόνο στο Τσάτισγκαρ), δολοφονούν, βιάζουν, ακρωτηριάζουν καμιά ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία ή ακόμη και απεργία πείνας δεν φέρνει αποτέλεσμα. Η επιλογή του ένοπλου αγώνα είναι η μόνη που μπορούν να κάνουν.

Από την άλλη είναι και η μόνη ρεαλιστική επιλογή. Στην περιοχή που συνέβη το γεγονός δραστηριοποιείται η NMDC (Κρατική Εταιρεία Μεταλλευμάτων με μια επιχείρηση εξόρυξης σιδηρομεταλλεύματος). Στα γειτονικά κρατίδια δραστηριοποιείται η Arcelor Mittal με έδρα το Λουξεμβούργο, η πρώτη σε μέγεθος χαλυβουργία παγκόσμια, και η Νοτιοκορεάτικη Posco, η δεύτερη σε μέγεθος χαλυβουργία στον κόσμο.

Στη ζώνη των Μαοϊκών, τον γνωστό Κόκκινο Διάδρομο, που υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα μεταλλευμάτων, δεν μπορούν να προχωρήσουν όλες αυτές οι συμφωνίες. Στελέχη της Deutsche Bank σε αναφορά τους δήλωσαν στις 2 Απρίλη ότι «η αναχαίτιση του Ναξαλίτικου κινήματος είναι αναπόσπαστα συνδεμένη με την αυτάρκεια της Ινδίας σε ενέργεια και πρώτες ύλες μεταλλευμάτων» και πώς «αν δεν περιοριστεί η Ναξαλίτικη αντίσταση, οι υψηλοί κίνδυνοι που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα στις περιοχές που ελέγχουν οι Μαοϊκοί θα αποτρέψουν τις επενδύσεις».

Στην Ορίσα και το Τζαρκάντ η ArcelorMittal περιμένει ακόμη να πάρει τις εκτάσεις που χρειάζεται για την κατασκευή των δυο εργοστασιακών μονάδων. Η Posco περιμένει εδώ και πέντε χρόνια να πάρει το 90% των εκτάσεων για τις εγκαταστάσεις του μεταλλείου και την μονάδας επεξεργασίας σιδηρομεταλλεύματος εξαιτίας των αντιδράσεων των ντόπιων κατοίκων.

Η NMDC με έδρα το Άντρα Πραντές ανακοίνωσε 40% μείωση των κερδών της εξαιτίας της καταστροφής ενός αγωγού σιδηρομεταλλεύματος από τους Μαοϊκούς.

Στην Μπαϊλαντίλα όπου η εταιρεία λειτουργεί απρόσκοπτα, οι εγκαταστάσεις της είναι περιφραγμένες με διαδοχικούς φράχτες και η περιοχή παρακολουθείται από φυλάκια.

Στους λόφους Νιγιαμγκίρι λόγω της αντίδρασης των ιθαγενών, η εξόρυξη του βωξίτη της Vendanta έχει καθυστερήσει τέσσερα χρόνια.

Οι εξεγέρσεις στο Σινγκούρ και το Ναντιγκράμ παρά την άγρια καταστολή που συνάντησαν κατάφεραν να ανατρέψουν τα σχέδια της Tata Steel για την κατασκευή αυτοκινητοβιομηχανίας και της Salim Group για την κατασκευή χημικού εργοστασίου που θα σήμαινε τον εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Και ο ξεσηκωμός στο Λαλγκάρ, ανέτρεψε τα σχέδια κατασκευής μεταλλείου και χαλυβουργίας της Jindal Steel και απέτρεψε την αρπαγή γης για την κατασκευή εργοστασίου κατασκευής συστημάτων πληροφορικής.  

Η αποτελεσματικότητα αυτών των αγώνων είναι η μια πλευρά, σημαντική γιατί οι νίκες του κινήματος δεν περισσεύουν στις μέρες μας. Η άλλη αφορά την προοπτική τους, το μέλλον τους.

Και σ’ αυτό το πεδίο υπάρχει μια κατ’ αρχήν απάντηση. Η καθιέρωση των λαϊκών κυβερνήσεων στην Νταντακαρανία του Τσάτισγκαρ, η ενεργοποίηση του κόσμου μέσα από μετωπικές οργανώσεις αγροτών, γυναικών αλλά και η ένταξη της νεολαίας είτε στην πολιτοφυλακή είτε στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Αντάρτικο Στρατό, έχουν δημιουργήσει τους όρους για την αντιμετώπιση των μικρών και μεγάλων προβλημάτων που αφορούν την επιβίωση αλλά  και την οικοδόμηση ενός εναλλακτικού κοινωνικού μοντέλου. Όσο κι αν προσπαθούν να το κρατήσουν μυστικό, αστοί, φεουδάρχες και ιμπεριαλιστές έχει αρχίσει να γίνεται και γνωστό αλλά και πόλος συσπείρωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις νέες περιοχές που εξαπλώνεται η επιρροή των Μαοϊκών δεν πηγαίνουν ακάλεστοι. Τα συνθήματα στους τοίχους λένε: «Ναξαλίτες, ελάτε να μας σώσετε!». Ο κόσμος τους εμπιστεύεται περισσότερο από το κράτος και τους φορείς του. Και σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπάρχει άλλος που να μπορεί να αναλάβει την οργάνωση και την καθοδήγηση των αγώνων για ζητήματα που αφορούν αυτόν τον κόσμο.

Η εμπειρία της λειτουργίας των λαϊκών κυβερνήσεων, της οργάνωσης του κόσμου από τα κάτω, των λαϊκών δικαστηρίων, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισαν τις αντιθέσεις που προέκυπταν από τις παραδοσιακές κοινωνικές σχέσεις, οι λύσεις που βρέθηκαν έδωσαν διέξοδο και ελπίδα και κίνητρα για μεγαλύτερη συμμετοχή στις κινηματικές διαδικασίες στην πλειοψηφία του κόσμου και αυτό το γεγονός με τη σειρά του εμπλούτισε και τροφοδότησε τους ίδιους τους Μαοϊκούς.

Κι αυτή είναι η δεύτερη και σημαντική πλευρά του ζητήματος. Σε μια χώρα που ο πλούτος της (το 25% του ΑΕΠ) μοιράζεται σε 100 οικογένειες και για εκατοντάδες εκατομμύρια  ανθρώπους δεν υπάρχει όχι μέλλον αλλά ούτε και παρόν, το να υπάρχει απλά και να οικοδομείται έστω και μέσα στις ζούγκλες μια άλλη πραγματικότητα, που ξεπερνάει τις προσδοκίες τους, που μπορεί να τους εμπνεύσει να αγωνιστούν και να τους μετατρέψει από αθώα θύματα και παθητικούς αποδέκτες των συνεπειών της καπιταλιστικής επιδρομής στον πλούτο της γης τους, σε ενεργό υποκείμενο της εξέλιξης της κοινωνίας είναι αυτό που τρομάζει περισσότερο από όλα το σύστημα και το κατεστημένο όχι μόνο στην Ινδία αλλά και σε όλο τον κόσμο. Η δυναμική που εμπεριέχει αυτή η πραγματικότητα έχει ιστορική σημασία για το μέλλον.  Για αυτό και πρέπει να τσακιστεί.

Αλλά από την άλλη  γι αυτό πρέπει να νικήσει. Κι εμείς, δημοκράτες, προοδευτικοί, αριστεροί, κομμουνιστές πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να συμβάλλουμε σ’ αυτό.

Υ.Γ. Για περισσότερες πληροφορίες, πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Εκτός των Τειχών» το κείμενο  της Αρουντάτι Ρόι «Περπατώντας με τους Συντρόφους».

Ακόμη κυκλοφορεί στο διαδίκτυο το κείμενο του Gautam Navlakha “Days and Nights in the Heartland of Rebellion” (Μέρες και Νύχτες στο Κέντρο της Εξέγερσης». www.sanhati.com