Σε ποιόν χρωστάει η εργατική τάξη και ο λαός;

Από Προλεταριακή Σημαία:

Σκίτσο του Στάθη από την Ελευθεροτυπία

Μέχρι και τον «πατριωτισμό» των εργαζομένων έφτασε να επικαλείται ο πρωθυπουργός, ώστε αυτοί να δεχτούν χωρίς αντιρρήσεις και κυρίως χωρίς μαζική αντίσταση και αγώνα τον καταιγισμό των μέτρων που οδηγούν στον εργασιακό μεσαίωνα. Και βέβαια δεν είναι μόνο ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του που κινούνται σε αυτή τη γραμμή. Σύσσωμος ο αστικός κόσμος, τα κόμματα του συστήματος, οι κάθε λογής αναλυτές των ΜΜΕ επικαλούνται το «εθνικό χρέος», την «εθνική ευθύνη και ανάγκη» στην οποία πρέπει αδιαμαρτύρητα να υποταχτεί η εργατική τάξη και ο λαός, ώστε να «σωθεί», να «ορθοποδήσει» η χώρα. Πριν την επίκληση στο «εθνικό φιλότιμο» των λαϊκών μαζών –που βέβαια αποκρύπτει το ταξικό χάσμα που χωρίζει τους επικαλούντες από τους επικαλούμενους, αλλά και την υποτελή ιστορία και το ξενόδουλο παρόν των πρώτων- προηγήθηκε ο βαρύς, χυδαίος εκβιασμός: «Η χώρα έχει τεράστια ελλείμματα και χρέη, έχει γίνει ευάλωτη στους κερδοσκόπους, απειλείται με κατάρρευση. Για όλα αυτά φταίτε εσείς οι εργαζόμενοι που δεν δουλεύετε αρκετά, που παίρνετε ψηλούς μισθούς και συντάξεις, που απολαμβάνετε ένα σωρό προνόμια. Αυτά όλα πρέπει να κοπούν με το μαχαίρι, για να σωθεί η χώρα».

Αυτός είναι ο πυρήνας της εκστρατείας των πολλαπλών μηχανισμών που βομβαρδίζουν καθημερινά το λαό για να τον τρομοκρατήσουν, να τον παραλύσουν. Και είναι βέβαια χαρακτηριστικό πως αυτή η χυδαιότητα δεν έχει –από τους σεναριογράφους της- ούτε καν «χάπι εντ». Ούτε που υπόσχονται δηλαδή πως σε κάποιο μέλλον θα ανακτήσει ο… κακομαθημένος λαός μέρος έστω των «προνομίων» που ως σήμερα απολαμβάνει. Είναι χαρακτηριστικό της εποχής, του συσχετισμού, της τροχιάς των εξελίξεων.
Τις απαντήσεις για τα «προνόμια», τους «ψηλούς μισθούς» κ.ο.κ. δεν χρειάζεται βέβαια να τις δώσουμε εμείς. Τις ξέρει πολύ καλά ο εργάτης, ο εργαζόμενος, ο φτωχομεσαίος αγρότης, ο συνταξιούχος. Τις ξέρει γιατί τις ζει χρόνια τώρα στο πετσί του. Ξέρει το αγκομαχητό του μεροκάματου, ξέρει πως ο μήνας δεν βγαίνει, ξέρει πως η σύνταξη τέλειωνε μόλις ερχόταν. Και βέβαια ο λαός όλα τα προηγούμενα χρόνια έχει ζήσει μια μεγάλη αλήθεια: Η κατάργηση καταχτήσεων και δικαιωμάτων από τμήματα εργαζομένων δεν γινόταν για να «μεταφερθούν» ή έστω να «μοιραστούν» αυτά τα δικαιώματα σε αυτούς που δεν τα είχαν. Αλλά για να γενικευτεί και να γίνει καθολική κατάσταση η φτώχεια, η εκμετάλλευση, η διάλυση κάθε κατάκτησης, για να μεταφερθεί και άλλος πλούτος στο κεφάλαιο και στον ιμπεριαλισμό. Ετσι και τώρα, π.χ., δεν βάλλεται η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων για να αποκτήσουν μόνιμη και σταθερή δουλειά οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι των 2ωρων, των 4ωρων, των εποχιακών δουλειών, οι συμβασιούχοι και όλοι οι άλλοι για τους οποίους το κεφάλαιο έχει ήδη πετύχει να τους έχει «ελαστικούς», χωρίς δικαιώματα, χωρίς όρους συγκρότησης και πάλης.
Φυσικά το σύστημα δεν σταματά στιγμή να επιδιώκει το «διαίρει και βασίλευε», και το ζήτημα της ταξικής ενότητας, των κοινών συμφερόντων και στόχων όλων των εργαζομένων είναι ανάγκη διαρκώς να αναδεικνύεται και να επιχειρηματολογείται. Είναι ανάγκη διαρκώς να προβάλλεται πως ο πραγματικός στόχος του συστήματος όταν βάλλει ενάντια στις καταχτήσεις ενός κλάδου είναι η αναίρεση των όρων αντίστασης του κλάδου αυτού, στη βάση της γενικής, ολόπλευρης επίθεσής του στην εργατική τάξη και όλο το λαό. Αλλά μια και στο πλαίσιο της κρίσης το «βαρύ επιχείρημα» του συστήματος είναι το μεγάλο χρέος της χώρας, ας δούμε μερικές πλευρές του ζητήματος.
 

Σε ποιον χρωστάει ο πλανήτης;

Η Ελλάδα λοιπόν –λένε- έχει μεγάλο χρέος γιατί «δεν δουλεύουμε», γιατί «μάθαμε να ζούμε με δανεικά», γιατί ο λαός έχει κυριευτεί από το «καταναλωτικό πρότυπο» και τα «θέλει όλα έτοιμα και δικά του». Κάποιοι αρθρογράφοι –που προφανώς δεν γνωρίζουν τα όρια της αθλιότητας- έφτασαν να γράφουν πως η κρίση «θα μας κάνει καλό», θα μας «διδάξει την εγκράτεια» κ.λπ. Είναι πολύ δύσκολο πραγματικά, βλέποντας τη θέση, τις αμοιβές και το ρόλο όλων αυτών που διδάσκουν τις… αρετές της μόνιμης Σαρακοστής και της αιώνιας δουλείας στους αφέντες, να διατηρήσει κανείς την ψυχραιμία του. Από την άλλη, το «βάθος» των «επιχειρημάτων» τους αντανακλά πραγματικά την αθλιότητα του συστήματος που υπερασπίζονται. Ας δούμε λοιπόν:
Εστω ότι είναι έτσι και η κύρια ευθύνη του χρέους της Ελλάδας βρίσκεται στον «τεμπέλη και υπερκαταναλωτικό» λαό της. (Με «γενναιοδωρία» αναγνωρίζουν πως κάποιες «μικρές ατέλειες» και αδυναμίες του πολιτικού συστήματος –όλα κι όλα, όχι του κοινωνικοοικονομικού!- θα διορθωθούν και θα πάψουν να συμβαίνουν «σκάνδαλα» και παρατυπίες που συνέβαλαν κατά κάποιο ποσοστό στο πρόβλημα…) Αν είναι έτσι με την Ελλάδα, τότε τι συμβαίνει με τις ιμπεριαλιστικές μητροπόλεις; Γιατί έχει –πολύ μεγάλο- χρέος η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ίδιες οι ΗΠΑ; Πώς εξηγούν αυτοί οι υμνητές του ιμπεριαλισμού, οι εκστασιασμένοι και πειθήνιοι στις επιταγές αυτών των υποδειγμάτων τους, ότι αυτά φέτος δανείζονται με ποσά αντίστοιχα (ως προς το ΑΕΠ τους) με αυτά που δανείζεται η Ελλάδα; Και αν η «οικονομική ανάλυση» που σερβίρουν στο λαό για να τον τρομοκρατήσουν αρχίζει και τελειώνει με τις «ιδιοτροπίες» του και τα πολλά του «προνόμια», πώς θα μας εξηγούσαν αυτοί οι φωστήρες κάτι ακόμη πιο παράδοξο: το άθροισμα των εξωτερικών χρεών υπερβαίνει το παγκόσμιο ΑΕΠ. Σε ποιον λοιπόν χρωστάει ο πλανήτης; Και επειδή βέβαια δεν πρόκειται για κάποιο υπερφυσικό φαινόμενο, πιο σωστά θα πρέπει να ρωτήσουμε: Στη βάση ποιων σχέσεων, ποιων λειτουργιών και ποιων μηχανισμών διαμορφώνονται τα χρέη –αλλά και τα κέρδη- που ως αθροίσματα δεν αντιστοιχούν στα πραγματικά και «στενά» οικονομικά δεδομένα;
Η απάντηση στο ερώτημα βρίσκεται ακριβώς σε αυτό που ήδη αναφέραμε. Τα χρέη αυτά δεν αντιπροσωπεύουν στο σύνολό τους πραγματικές αξίες. Δεν αντιστοιχούν δηλαδή σε ύλη, σε αγαθά που παράχθηκαν και πουλήθηκαν από κάποιους σε άλλους. Τα χρέη αυτά θα μπορούσαμε συνολικά να πούμε ότι είναι το άθροισμα των αποτελεσμάτων:
1. Των όρων κυριαρχίας του κεφαλαίου απέναντι στο προλεταριάτο και στους λαούς
2. Των όρων κυριαρχίας των ιμπεριαλιστικών χωρών απέναντι στις εξαρτημένες
3. Της παρασιτικής λειτουργίας του χρηματιστικού κεφαλαίου που έχει παροξυνθεί εδώ και χρόνια
4. Των όρων σύγκρουσης –για τη διανομή της λείας- μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών
Ουσιαστικά, τα χρέη αυτά αφορούν και αποκαλύπτουν τα βαθύτερα αδιέξοδα των πραγματικών χαρακτηριστικών του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού κόσμου, είναι η ανάδειξη όχι μόνο της βαρβαρότητάς του, αλλά ταυτόχρονα του απόλυτου ανορθολογισμού του και των βαθιά «αντιοικονομικών» όρων λειτουργίας του.

Οι… κερδοσκόποι

Θησαυρίσανε, λένε, η Ντόιτσε Μπανκ και η Γκόλντμαν Σαξ με το παιχνίδι ενόψει του δανείου που θα έπαιρνε η Ελλάδα. Με τις φήμες που διέσπειραν για επικείμενη χρεοκοπία της χώρας, έφτασαν στο 6,2% το επιτόκιο για τα ελληνικά ομόλογα που το μεγαλύτερο μέρος τους το αγόρασαν οι ίδιες! Ταυτόχρονα πήραν προμήθειες από τους άλλους αγοραστές, αλλά και (τρίτον!) πούλησαν πανάκριβα τα ασφάλιστρα που αγόρασαν οι άλλοι αγοραστές από τις τράπεζες αυτές ως εγγύηση ότι θα αποπληρωθούν τα ομόλογα που αγόρασαν! Δηλαδή σε λίγες μέρες αυτά τα ευαγή ιδρύματα αποκόμισαν κέρδη εκατομμυρίων ευρώ. Σε τι αντιστοιχούν αυτά τα κέρδη; Τι άλλο πουλήθηκε εκτός από χαρτιά; Τίποτε! Αυτά είναι λοιπόν τα λεγόμενα «χρηματοπιστωτικά προϊόντα», αυτή είναι η απογείωση του παρασιτισμού του χρηματιστικού κεφαλαίου –το «κούρεμα μετοχών» όπως το ονόμαζε ο Λένιν από το 1916. Βεβαίως αυτά τα κέρδη μπορούν να γίνουν χρέη αν τα «χαρτιά» που πουλήθηκαν και κυκλοφορούν στα ευαγή ιδρύματα φουσκώσουν πολύ και φτάσουν να μη βρίσκουν το αντίτιμό τους όταν αυτό γίνει απαιτητό!
Στο παράδειγμα αυτό έχει σημασία να σημειώσουμε άλλα δύο στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι το κέρδος που πραγματοποιήθηκε βασίστηκε σε μία σχέση και αναπαράγει τη σχέση αυτή σε ακόμη πιο στέρεα βάση: τη σχέση εξάρτησης-υποτέλειας της αστικής τάξης της χώρας στους ευρωπαίους και αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Χωρίς αυτή τη σχέση και όλες τις διαστάσεις της (πολιτική-οικονομική-στρατιωτική) το κέρδος αυτό δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Το δεύτερο είναι μια αποσαφήνιση για τους «κερδοσκόπους», που καταγγέλλονται από την κυβέρνηση και πολλούς παράγοντες τους συστήματος ως… απειλή για τη χώρα. Οι λεγόμενοι κερδοσκόποι λοιπόν δεν είναι κάποιοι «κακοί» αετονύχηδες που εισβάλλουν παράτυπα στις… σεπτές λειτουργίες των σχέσεων της χώρας με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Κερδοσκόποι είναι οι ίδιοι οι ιμπεριαλιστές, το χρηματιστικό κεφάλαιο των μητροπόλεων που θεσμικά και νόμιμα παρασιτούν σε βάρος χωρών και λαών. Και, όπως ήδη αναφέραμε, η δράση τους αυτή εδράζεται ακριβώς στη σχέση κυριαρχίας του ιμπεριαλισμού στις εξαρτημένες χώρες. Οπως αντίστοιχα νόμιμα και θεσμικά στη δική του κλίμακα και στο πλαίσιο της σχέσης εξάρτησης «κερδοσκοπεί» το ντόπιο κεφάλαιο στη χώρα μας. Βασισμένο και αυτό στη σχέση κυριαρχίας του στην εργατική τάξη και το λαό της χώρας και με βάθρο του τις πολιτικές πλάτες των προστατών του.

Ταξικό το ζήτημα!

Αυτή είναι η «ιστορία του χρέους» για την ελληνική περίπτωση. Μια ιστορία υποτέλειας και εξάρτησης που διαρκεί 200 χρόνια, με εναλλαγές προστατών, με εκσυγχρονισμούς μορφών και διαδικασιών, αλλά με σταθερά χαρακτηριστικά την παραγωγική–οικονομική αποσυγκρότηση της χώρας και την υπαγωγή της οικονομίας της και των επιλογών της στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Μια ιστορία κερδών και για το ντόπιο κεφάλαιο-μεταπράτη, που συμμετέχει στα «μεγάλα έργα», που πάει σαν ανιχνευτής των ιμπεριαλιστικών εξορμήσεων στην περιοχή, που παίρνει τα μπαξίσια του από το χρηματοπιστωτικό αλισβερίσι όπως και σήμερα. Μια ιστορία που γνώρισε μεγάλες δόξες τα τελευταία 30 χρόνια με τη μεγάλη ιδέα της ΕΟΚ-ΕΕ-ΟΝΕ, που ρήμαξε και υποθήκευσε πολλές φορές ακόμα το λαό και τη χώρα.
Ποιος λοιπόν θα πληρώσει το κέρδος που διαμόρφωσαν με αυτές τις κινήσεις οι Ντόιτσε Μπανκ και Γκόλντμαν Σαξ; Στο ερώτημα αυτό δεν έχει κανείς δεύτερη γνώμη. ΗΠΑ και ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, ΔΝΤ και ΕΕ, ντόπιο κεφάλαιο και κυβέρνηση, τα κόμματα του συστήματος και οι αναλυτές του, όλοι μαζί φωνάζουν πως πρέπει να το πληρώσει ο «τεμπέλης» και «υπερκαταναλωτής» λαός! Ολοι αυτοί γνωρίζουν ότι θα υπάρξει και επόμενο δάνειο σύντομα. Γνωρίζουν ότι, και αν ακόμη σε 3-4 χρόνια κλείσουν τον κύκλο της κρίσης που άνοιξαν οι φούσκες των ΗΠΑ το καλοκαίρι του 2008, ο κύκλος αυτός θα ξανανοίξει. Γιατί η «θεραπεία» που εφαρμόζουν είναι ότι στήνουν ξανά στα πόδια του το θεριό του χρηματιστικού κεφαλαίου και τον αχόρταγο παρασιτισμό του. Και πάντως, σε καμία περίπτωση δεν διανοούνται να πειράξουν τα θεμέλιά του, το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα. «Βλέπουν» λοιπόν ήδη μπροστά τους τον επόμενο κύκλο της κρίσης, ακόμη και αν ξεπεραστεί αυτός που διανύουμε. Και έχουν μόνο ένα δρόμο να τον αντιμετωπίσουν: Να διαλύσουν την εργατική τάξη και το λαό ως υποκείμενα πάλης και να τα εξαθλιώσουν. Γιατί δεν υπάρχει γενικά «δίκαιο και σωστό». Υπάρχει μόνο ταξικά δίκαιο. Και αυτό επιβάλλεται με τη δύναμη της κυριαρχίας της μιας τάξης πάνω στην άλλη. Γι’ αυτό ακριβώς γι' αυτούς είναι σωστή και αναγκαία επένδυση να στήνουν και να χρυσοπληρώνουν επιτελεία που καθημερινά βρίζουν και τρομοκρατούν τους εργάτες και το λαό. Για εμάς, για τους εργάτες και το λαό, η αναγκαία «επένδυση» για το σήμερα και το αύριο της ζωής μας και των παιδιών μας είναι στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που μας εκβιάζουν να πάμε. Με όλες τις απαιτήσεις, με το κόστος και τις θυσίες ακόμη που αυτή η κατεύθυνση θα χρειαστεί, αυτή αταλάντευτα πρέπει να συγκροτήσουμε. Αυτό είναι και το μόνο χρέος που οφείλει η εργατική τάξη, ο λαός και η νεολαία να αναγνωρίσει!