Παγκόσμια οικονομία: συνεχίζεται το αδιέξοδο

Tου Χάρη Σαββίδη

Σε αδιέξοδο οδηγείται η πολιτική που οι κυβερνήσεις των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη υιοθέτησαν ως απάντηση στην παγκόσμια κρίση. Οι τελευταίες Σύνοδοι των G-20 σε τίποτα δεν θυμίζουν την ατμόσφαιρα συναίνεσης που κυριαρχούσε στο Λονδίνο, τον Απρίλιο του 2009. Τότε που οι «20» συμφώνησαν να επιστρατεύσουν κάθε μέσο (περιλαμβανομένης και της εκτύπωσης χρήματος) για να αντιμετωπίσουν την κρίση, με μόνη εξαίρεση την Ευρωζώνη, η οποία είχε από τότε αποφασιστεί να υιοθετήσει την πιο «προσεκτική» στρατηγική.

Η απειλή της «διπλής βουτιάς» παραμένει

Από την Ευρωζώνη ξεκίνησε η «δημοσιονομική εξυγίανση», πυροδοτώντας την κρίση χρέους. Πλέον σε αντίστοιχα μονοπάτια ακολουθούν Βρετανία και ΗΠΑ.

Από την Ευρωζώνη ξεκινά τώρα και η αύξηση των επιτοκίων, με τις κεντρικές τράπεζες σε Βρετανία και ΗΠΑ να ακολουθούν το επόμενο 12μηνο. Σκληρή λιτότητα και αυξήσεις επιτοκίων απειλούν τις οικονομίες με νέα βαθιά ύφεση.

ΗΠΑ – δύο μεγάλα αγκάθια

Στις ΗΠΑ το ΑΕΠ αυξήθηκε 2,8% το 2010 (επιστρέφοντας έτσι στα επίπεδα του 2007) αλλά τα δύο μεγάλα αγκάθια παραμένουν: Η αγορά ακινήτων αδυνατεί να ανακάμψει (το τελευταίο τρίμηνο του 2010 οι τιμές υποχώρησαν 4% περαιτέρω) και στην αγορά εργασίας ο ρυθμός ανάκαμψης είναι αναιμικός (από τα 8,75 εκατ. θέσεων που χάθηκαν την πρώτη διετία της κρίσης, ανακτήθηκαν το τελευταίο 12μηνο μόλις 1,25 εκατ. θέσεις)!

Η υψηλή ανεργία και οι καθηλωμένοι μισθοί υπονομεύουν την καταναλωτική ζήτηση, που αδυνατεί να επιστρέψει στους γνωστούς για τις ΗΠΑ ρυθμούς αύξησης, καθώς πλέον δεν υπάρχει και το στήριγμα του τραπεζικού δανεισμού. Έτσι η ανάκαμψη στηρίζεται αποκλειστικά στην βελτίωση του κλίματος στην αγορά που πέτυχε η Fed τυπώνοντας χρήμα και μηδενίζοντας τα επιτόκια και σε δημοσιονομικά «πακέτα» ενίσχυσης (πρόγραμμα απόσυρσης ΙΧ, επιδότηση αγοράς πρώτης κατοικίας κλπ).

Το επόμενο διάστημα, όμως, οι δύο αυτοί παράγοντες όχι απλά θα εξασθενήσουν αλλά θα αντιστραφούν (αύξηση επιτοκίων, πολιτικές λιτότητας).

Νομισματικές ισορροπίες: προειδοποιητικά πυρά

Στην Ευρώπη τα πρωτοφανή μέτρα λιτότητας απειλούν να «ισοπεδώσουν» τις ασθενέστερες οικονομίες της Ευρωζώνης, ενώ στη Βρετανία η ύφεση επέστρεψε με τον πληθωρισμό «σκαρφαλωμένο» στο 4%.

Στις αναδυόμενες οικονομίες Ασίας και Λ. Αμερικής, η ανάπτυξη είναι ισχυρότερη αλλά το ίδιο ισχύει και για τις πληθωριστικές πιέσεις. Ήδη οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια, προσελκύοντας όμως έτσι κερδοσκοπικά κεφάλαια και άρα ανατιμώντας τα νομίσματά τους.

Το φθινόπωρο ανταλλάχθηκαν τα πρώτα… προειδοποιητικά πυρά, ενόψει ενός διεθνούς νομισματικού πολέμου. Αν ΗΠΑ και Ευρώπη επιστρέψουν σε ύφεση, το πλήγμα στις εξαγωγές των αναδυόμενων οικονομιών θα είναι τεράστιο και η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική.

Και κρίση τροφίμων, αλλά... και επαναστάσεις

Στον αραβικό κόσμο τα ακριβότερα τρόφιμα υπήρξαν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Η κρίση, που ξεκίνησε από τις Αμερικανικές τράπεζες, «πέρασε» στην παγκόσμια οικονομία, προκάλεσε την κρίση χρέους στην Ευρώπη και επανέφερε στο προσκήνιο τους νομισματικούς πολέμους περασμένων δεκαετιών, ήδη γέννησε τις πρώτες επαναστάσεις. Οι κυβερνήσεις, όμως, όχι μόνο δεν εγκαταλείπουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές αλλά προσπαθούν να αξιοποιήσουν το σοκ που προκαλεί η κρίση, ως ευκαιρία να πετσοκόψουν ότι απέμεινε από τις κατακτήσεις των εργαζομένων.

Η επιμονή τους σε κάτι εξόφθαλμα καταστροφικό, θυμίζει την λυσσαλέα μανία των Αράβων δικτατόρων να κρατηθούν στην εξουσία. Και το έργο αυτό, συνήθως τελειώνει με ένα ελικόπτερο στην στέγη του Προεδρικού μεγάρου…

ΠΗΓΗ-WWW.XEKINIMA.ORG